Cây bòn bọt (chè bọt) và 3 bài thuốc chữa phù thận, suy tim, rắn cắn, tiêu chảy hiệu quả

Cây bòn bọt hay còn gọi với nhiều tên khác như bọt ếch, chè bọt, cây muối, diện mật khuôn, sắt cú phổ, ẩn mật… Đây là cây thuốc Nam quý hiếm sử dụng chữa nhiều bệnh khác nhau. Từ lâu, cây đã được dùng chữa phù thận, suy tim, rắn cắn, tiêu chảy.

Tên gọi khác: Bòn bọt, Bọt ếch, Chè bọt, Cây muối, Diện mật khuôn, Sắt cú phổ, ẩn mật (Tày), Xiệt áy đằng (Dao)

Tên khoa học: Glochidion eriocarpum Champ. ex Benth

Họ: Diệp hạ châu (Euphorbiaceae)

Thông tin, mô tả cây bòn bọt

1. Mô tả cây bòn bọt

Bòn bọt là một cây nhỏ, lá mọc so le, cành non có màu đỏ tím, rất nhiều lông ngắn, trắng, cành già có màu xanh nhạt. Phiến lá nguyên hình trứng, thôn, đáy lá tròn, đầu lá thuôn nhọn, dài 6-8cm, rộng 2-3cm, hai mặt phiến có lông ngắn, màu trắng, mặt dưới nhiều lông hơn, thoạt trông giống như lá mơ lông, cuống lá ngắn 1-1,5mm, có 2 lá kèm nhỏ hình như 2 gai nhọn, mềm. hoa rất nhỏ, đơn tính, mọc ở kẽ lá, thành cụm 3 hoa hay 4 hoa một, 1 hoa đực, 2-3 hoa cái. Hoa đực có cuống ngắn, màu trắng, dài 5mm; với 6 lá đài màu vàng nhạt. Đường kính của lá đài chỉ chừng 5mm, trên lá đài cũng có nhiều lông nhỏ màu trắng. Hoa cái không có cuống, nhỏ hơn. Quả hình bánh xe, khi chín có màu đỏ, 4-5 lá noãn. Mùa hoa vào các tháng 3-4

2. Phân bố, bộ phận dùng, thu hái và chế biến

Phân bố: Mọc hoang ở khắp nơi, nhưng hiện nay mới thấy khai thác ở Bắc giang.

Bộ phận dùng: Hái cành và lá.

Thu hái: Quanh năm.

Chế biến: Hái về phơi khô, để dành khi cần dùng đến. không cần chế biến gì đặc biệt

3. Tính vị, quy kinh, bảo quản

Tính vị: Vị hơi cay, chát, tính bình.

Quy kinh: Vào kinh tâm và thận

Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát

4. Thành phần hoá học

Chưa thấy tài liệu nghiên cứu. Sơ bộ nghiên cứu, chúng tôi thấy có saponin, loại sterolic tannin. Những chất khác chưa rõ (Đỗ Tất Lợi, 4-1964)

Trong một loài bòn bọt Glochilion macrophyllum Benth., người ta chiết được friedelan 3-ol, glochidon C30H48O, glochidonol C30H48O2, glochidon C30H50O2, β sitosterol (J.Chem.Soc.(C) 1971, 1004 và Phytochemistry 1970, 9, 1099)

Tác dụng dược lý của cây bòn bọt

Dựa theo kinh nghiệm dân gian và những nghiên cứu thực tiễn, ta có thể tổng hợp một số tác dụng chính của cây bòn bọt như sau:

• Điều trị bệnh phù thận, làm hết phù hiệu quả
• Điều trị bệnh viêm cầu thận
• Lợi tiểu, thông tiểu tiện
• Điều trị bệnh phù suy tim giai đoạn đầu
• Hỗ trợ điều trị bệnh ung thư

Các bài thuốc chữa bệnh từ cây bòn bọt

1. Cây bòn bọt điều trị phù thận, suy tim, phù do thiếu dinh dưỡng

Dùng lá bòn bọt khô 30g/ngày dưới dạng nước sắc.

2. Bài thuốc chữa rắn cắn từ cây bòn bọt

Dùng lá bòn bọt giã vắt Lấy nước uống, bã đắp lên vết rắn độc cắn. Nếu chưa cứng hàm có thể nhai nuốt nước.

3. Cây bòn bọt chữa tiêu chảy

Theo lương y Thương Hảo, đồng bào dân tộc Tày thường dùng lá Bòn bọt sắc lên cho trẻ con uống khi tiêu chảy, đi tướt rất hiệu quả.

Lưu ý khi dùng cây bòn bọt chữa bệnh

Ngoài cây bòn bọt Glochidion eriocarpum Champ như mô tả ờ trên, nước ta còn một giống bòn bọt khác có tên khoa học là Glochidion sphaerogynum cũng có chung một tác dụng. Loài này có hình dáng tương tự tuy nhiên thân và lá nhẵn không có lông.

Có thể nói, cây bòn bọt là một trong số ít những cây thuốc nam cho hiệu quả đối với bệnh phù thận và bệnh viêm cầu thận. Đặc biệt loại thảo dược này lại mọc hoang hóa khá nhiều ở nước ta, phát hiện cây thuốc này sẽ giúp ích cho nhiều bệnh nhân, tránh được các biến chứng cho các em nhỏ về lâu về dài sau này.

Xem thêm: Cây dành dành (thủy hoàng chi) và 6 bài thuốc chữa viêm gan, vàng da, chữa bỏng, bong gân, dạ dày, đau mắt hiệu quả