Cây điều nhuộm và 2 bài thuốc chữa kiết lỵ, sốt hiệu quả

Cây điều nhuộm còn được gọi với cái tên xiêm phung. Cây dùng lấy hạt với tác dụng thu liễm thoái nhiệt. Hoa có tác dụng bổ huyết trừ lỵ; lá cũng có tác dụng hạ nhiệt. Từ lâu, cây được dùng chữa lỵ, và sốt.

Tên gọi khác: Xiêm phung, cham pou, Champuk shralok, som hu, som phu, kam tai, kam set

Tên khoa học: Bixa orellana L

Họ: Điều nhuộm (Bixaceae)

Thông tin, mô tả cây điều nhuộm

1. Mô tả cây điều nhuộm

Cây nhỏ đẹp, cao 4-5m. Lá đơn mềm, nhẵn, hơi ba cạnh, đầu nhọn, phía cuống hình tum, dài 12cm, rộng 7cm hay hơn, cuống lá phình ở đầu, dài 34cm. Hoa khá lớn, màu tía, hay trắng, mọc thành chuỳ ngắn ở đầu cành, bầu hai lá noãn với hai giá noãn mang nhiều noãn. Quả to, đỏ tía, hình cầu, trên mặt có gai mềm, mở bằng 2 van, mỗi mảnh mang ở trong rất nhiều hạt. Hạt hơi hình lập phương trên một cuống ngắn, xung quanh tễ nở ra thành một thứ áo ngắn màu đỏ.

2. Phân bố, bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Phân bố: Cây nguồn gốc vùng nhiệt đới châu Mỹ.

Bộ phận dùng: Lá tươi được hái về làm thuốc.

Thu hái: Quanh năm

Chế biến: Dùng tơi hoặc phơi khô

3. Tính vị, quy kinh, bảo quản

Tính vị, quy kinh: Chưa nghiên cứu

Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát

4. Thành phần hóa học

Vỏ quả chứa tinh dầu 0,05%, nhựa 1-1,65%, tamin, cellulose. Trong cơm quả có chất dễ bay hơi 20-28%, oclean 4,0-5,5%, sucrose 3,5-5,2%, saponin, palmitin, phytosterol, vitamin A. Hạt chứa bixin, dầu có bixola, Bixin là một chất có tinh thể màu đỏ tươi. Nó là một carotinoid và là thành phần của chất nhuộm màu đỏ. Ngoài ra còn có carotin và nhiều carotinoid màu vàng. Trong cơm của hạt, còn có chất orelin màu vàng, không có tinh thể.

Tác dụng dược lý của cây điều nhuộm

Ở châu Mỹ, người ta dùng cơm quả và hạt làm thuốc tẩy giun. Ở nhiều nước nhiệt đới, người ta thường dùng nó chữa lỵ. Ở các nước Đông Dương, Inđônêxia, Trung Quốc, chất màu của Điền nhuộm dùng làm thuốc săn da và xổ nhẹ. Ở Campuchia, lá được xem như có tính chất hạ nhiệt, thường dùng chữa sốt phát ban, sốt rét và các chứng sốt khác. Nước chiết hạt là chất màu da cam dùng để nhuộm màu thức ăn, lụa, bông. Người ta dùng lá tươi đã sao khô sắc uống, 20-30g mỗi ngày; hoặc dùng lá tươi nấu nước tắm. Dùng ngoài không kể liều lượng.

Các bài thuốc chữa bệnh từ cây điều nhuộm

1. Bài thuốc chữa kiết lỵ từ cây điều nhuộm

Lấy 20 – 30gr bột lá điều nhuộm uống

2. Điều trị sốt, sốt rét từ cây điều nhuộm

Lấy lá nấu nước tắm

Trên đây là những thông tin về cây điều nhuộm và bài thuốc chữa bệnh. Có thể nói, cây điều nhuộm được sử dụng khá phổ biến trong Đông y và dân gian. Tuy nhiên, các bài thuốc này chưa có cơ sở nên người bệnh không nên lạm dụng.

Xem thêm: Cây đơn đỏ (đơn lá đỏ) và 11 bài thuốc chữa mụn nhọt, tiêu chảy, xương khớp, sưng vú hiệu quả