Cây lạc tiên với 11 bài thuốc giúp an thần, trị mất ngủ, căng thẳng, mệt mỏi, chữa lỵ, ho, nước giải khát làm mát cơ thể

Lạc tiên là cây thân leo, mọc hoang ở khắp các bờ rào, bờ kênh. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, lạc tiên còn có thể dùng để chữa bệnh. Dân gian thường dùng lạc tiên để chữa các bệnh liên quan đến dạ dày,  mụn nhọt, trị mất ngủ, stress,…

• Tên gọi khác: Chùm bao, nhãn lồng, mắn nêm, dây lưới, dây bầu đường (Đà Nẵng); mò pì, tây phiên liên, mác quánh mon (Tày); co hồng tiên (Thái)
• Tên khoa học: Passiflora foetida L
• Tên tiếng anh: Tagua passion-flower, Stinking passion-flower, granadilla
• Họ: Lạc tiên (Passifloraceae)

Đặc điểm nhận dạng cây lạc tiên

1. Mô tả cây lạc tiên

Lạc tiên là cây thân leo với nhiều tua cuốn, rỗng bên trong, thân cây có nhiều lông mềm. Các tua cuốn mọc ở nách lá. Lá lạc tiên mọc so le với nhau, dài khoảng 7cm và rộng 10cm với 3 thùy. Hoa lạc tiên có màu trắng, tràng hoa có hình sợ, màu tím. Quả lạc tiên tròn, bao bên ngoài là các lá bắc. Khi còn xanh quả có vị chua, khi chín vàng có vị ngọt, ăn được.

2. Phân biệt lạc tiên

Có 3 loại cây khác nữa được gọi chung 1 cái tên lạc tiên, vì thế khi sử dụng lạc tiên chữa bệnh, người bệnh cũng cần phân biệt được các loại cây này.

Lạc tiên Nam bộ (Passiflora cochinchinensis Spreng): Loại cây thân leo nhưng dẹt, có khía rãnh ở thân. Lá của cây này thuôn hẹp, hơi tròn ở gốc và đầu lá, mép lá không có răng cưa, mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông nhưng ít. Hoa màu trắng mọc thành từng cụm. Quả hình trứng, nhỏ, nhẵn. Cây này không được dùng để làm thuốc an thần.

Lạc tiên tây (P. incarnata L.): Cây thân leo, dài 9 – 10m nhưng ở thân có rãnh dọc, vỏ bên ngoài có màu xám nhạt, càng về già càng chuyển màu đỏ tía. Cây non có lông mịn, nhưng về già thì các lông rụng đi. Lá cây này mọc so le với 3 thùy, ở mép lá có răng cưa, tua cuốn ở kẽ lá. Hoa trắng, thơm, to, cuống dài, cuống màu tím hoặc hơi hồng. Quả cây này có hình trứng, khi chín có màu vàng, vị chua. Cây này có tác dụng giải nhiệt, bổ mát.

Lạc tiên trứng, hay dây mát (P. edulis Sím): Cây thân leo, dài 10m, thân mềm, hình trụ có rãnh với nhiều lông thưa. Lá cây này cũng mọc so le với 3 thùy nhẵn, mép lá có khía răng cưa, gốc là có hình tim, đầu lá nhọn. Hoa cây này màu trắng, mọc ở kẽ lá, cuống dài. Quả hình trứng, mọng nước, có vị thơm. Quả thường được dùng làm thực phẩm, chế biến đồ uống, bánh kẹo, tốt cho hệ tiêu hóa.

3. Phân bố, bộ phận dùng, thu hái và chế biến

Lạc tiên sống ở những nước nhiệt đới, vùng khí hậu ẩm thấp. Ở Việt Nam, lạc tiên mọc hoang ở những bụi rậm trên khắp cả nước. Ngoài ra, cây còn được trồng ở một số vườn thuốc để làm dược liệu.

Hầu hết cả bộ phận của cây đều có thể sử dụng để làm dược liệu chữa bệnh (trừ phần rễ). Lạc tiên dược thu hái quanh năm nhưng mùa xuân sẽ cho dược tính tốt nhất và hiệu quả chữa bệnh tốt nhất. Sau khi thu hái, lạc tiên được rửa sạch, cắt khúc nhỏ, phơi khô hoặc sấy khô.

4. Tính vị, Quy kinh, bảo quản

Theo y học cổ truyền, lạc tiên có vị đắng, ngọt, tính mát đi vào các kinh Tâm, Can tác dụng tiểu lợi, tiêu viêm.

Sau khi dược liệu được phơi khô, lạc tiên sẽ được bảo quản trong túi bóng kín, rồi để nơi khô ráo, thoáng mát, độ ẩm không khí 12%, không có ánh nắng trực tiếp chiếu vào.

5. Thành phần hoá học

Y học hiện đại nghiên cứu và chỉ ra rằng, trong cây lạc tiên có các thành phần hóa học như: Alcaloid, Flavonoid, Saponin. Đây đều là các thành phần có tính ứng dụng trong nghiên cứu sinh học, học điều chế thuốc chữa bệnh.

Tác dụng dược lý của cây lạc tiên

Thí nghiệm trên thỏ: Thành phần alcaloid có nhân harman được chiết xuất từ cây lạc tiên có tác dụng an thần, ngủ ngon, kéo dài giấc ngủ, ngăn cản hoạt động của cafein.

Thí nghiệm trên chuột: Các nhà khoa học cũng chứng minh rằng, trong cây lạc tiên khô có hàm lượng flavonoid lớn, có tác dụng khắc phục chứng tim đập nhanh.

Bài thuốc điều trị mất ngủ, giảm căng thẳng, mệt mỏi

1. Chữa mất ngủ

Bài thuốc 1: Lấy 16gr lạc tiên khô sắc nước uống trước khi đi ngủ 1 tiếng. Thực hiện liên tục trong nhiều ngày.

Bài thuốc 2: Lấy các cây thuốc như lạc tiên, lá vông, lá dâu, tâm sen cho vào nấu thành cao lỏng. Mỗi ngày uống 4 – 5gr sẽ giúp ngủ ngon hơn.

2. Trị chứng suy nhược thần kinh

Với những người bị suy nhược thần kinh, chỉ cần lấy 8 – 10gr dây (hoặc lá) lạc tiên sắc với nước rồi uống trước khi đi ngủ sẽ có tác dụng rất tốt.

3. An thần, trợ tim, dịu thần kinh

Nguyên liệu: Lạc tiên (20gr); cỏ mọc (15gr); hạt sen, lá vông nem (mỗi loại 12gr); cỏ tre, lá dâu, táo nhân sao (mỗi loại 10gr); cam thảo,  xương bồ (mỗi loại 6gr).

Thực hiện: Cho các vị thuốc vào ấm sắc với 600ml nước, đun đến khi chỉ còn ⅓ nước thì tắt bếp. Chia nước thuốc thành 2 phần uống trong ngày. Thực hiện liên tục trong vòng 1 tháng.

4. Giảm stress, căng thẳng

Nguyên liệu: Lạc tiên (300gr); rau bắp (200gr); rau má (100gr); muối hạt (¼ muỗng cà phê).

Thực hiện: Lạc tiên rửa sạch, phơi khô (hoặc sao vàng hạ thổ); rau bắp và rau má phơi héo. Cho các vị thuốc vào ấm sắc với 500ml nước, cho muối vào. Đến khi nước cạn còn khoảng 200ml thì tắt bếp. Chia nước thuốc thành 2 lần uống vào buổi trưa và tối. Thực hiện kiên trì trong 7 ngày.

5. Hỗ trợ tâm lý ở phụ nữ hành kinh sớm, phụ nữ mãn kinh, đau nhức ở người cao tuổi

Nguyên liệu: Lạc tiên (500gr); mướp đắng (100gr); thiên lí (300gr); đậu xanh (50gr)

Thực hiện: Các nguyên liệu lạc tiên, mướp đắng, thiên lí đem sao vàng hạ thổ rồi tán thành bột mịn. Đậu xanh cũng rang chín rồi nghiền thành bột mịn. Trộn hai loại bột với nhau. Mỗi ngày lấy 3 thìa bột, pha với 100ml nước uống. Thực hiện liên tục trong 10 ngày.

Tìm hiểu thêm: Bài thuốc điều hòa kinh nguyệt bằng cây ngải cứu

Bài thuốc chữa một số bệnh khác bằng cây lạc tiên

1. Chữa ho

Lấy 3 – 15gr lá lạc tiên tươi, rửa sạch rồi cho vào sắc nước uống. Áp dụng cho đến khi nào cơn ho ngừng thì thôi.

2. Giải khát

Nguyên liệu: Quả lạc tiên chín kĩ (500gr); đường (250gr)

Thực hiện: Lấy dịch quả lạc tiên, cho vào nước đun sôi, để nguội. Pha với đường rồi uống.

3. Chữa lỵ

Lấy 60gr lạc tiên, rửa sạch, đun với nước, pha thêm đường rồi uống trước bữa ăn. Uống 2 lần/ ngày.

4. Trị ghẻ ngứa, viêm da, mụn mủ

Lấy 1 nắm dây lạc tiên (cả thân và lá), rửa sạch, cho vào đun với nước. Sau đó dùng nước lạc tiên tắm rửa, thực hiện liên tục cho đến khi các nốt ghẻ giảm dần.

Dây lá Lạc tiên với lượng vừa đủ, nấu nước tắm và rửa.

Tìm hiểu thêm: Bài thuốc chữa bệnh viêm da , mụn, ghẻ bằng lá mơ lông

5. Chữa phù thũng, lở loét

Lấy 1 nắm lá lạc tiên tươi, rửa sạch, cho vào sắc nước, uống thay nước lọc hàng ngày. Kết hợp với lá lạc tiên, rửa sạch, giã nát đắp vào chỗ lở loét.

6. Làm nước giải khát có tác dụng mát và bổ

Nguyên liệu: Quả lạc tiên chín vàng (0.5kg); đường trắng (250gr)

Thực hiện: Quả lạc tiên bổ đôi, nạo ruột, ép lấy nước dịch. Cho đường vào hòa tan với ít nước sôi để nguội sau đó đổ nước dịch lạc tiên vào, trộn đều rồi uống.

Video chia sẻ bài thuốc chữa động kinh bằng cây lạc tiên tại nhà

Những lưu ý khi sử dụng cây lạc tiên chữa bệnh

1. Mang bầu có sử dụng được cây lạc tiên?

Nhiều tài liệu có ghi, cây lạc tiên không có độc, không ảnh hưởng đến thai nhi đến mẹ bầu có thể sử dụng được loại cây này. Tuy nhiên, tốt nhất nên hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng để không gây ra bất kì vấn đề đáng tiếc nào.

2. Cây lạc tiên có tác dụng phụ không?

Nếu bạn dùng nhiều lạc tiên quá mức thì nó sẽ có tác dụng phụ như sau:

• Người bạn sẽ càng lo lắng, bồn chồn và mệt mỏi hơn. Đồng thời tinh thần cũng không được tỉnh táo cho lắm.
• Các hoạt động cơ thể bị rối loạn. Kèm theo triệu chứng tim đập nhanh và nôn nao
• Có trường hợp bị buồn ngủ rất nhiều

Mỗi người sử dụng quá nhiều sẽ có những biểu hiện khác nhau. Bạn cũng không nên sử dụng lạc tiên trên da vì thực tế chưa có báo cáo nào về mức độ an toàn của lạc tiên trên da cả.

3. Cây lạc tiên có phản ứng với thuốc Tây

Khi dùng lạc tiên với 1 số thuốc sau có thể gây ra tác dụng phụ.

• Một vài loại thuốc an thần như lorazepam (Ativan®), phenobarbital (Luminal®) hay zolpidem (Ambien®). Ngoài ra còn có cả secobarbital (Seconal®), pentobarbital (Nembutal®) và cả clonazepam (Klonopin®) nữa.
• Một vài loại thuốc chống đông máu cũng nên cẩn trọng như clopidogrel (Plavix®), warfarin (Coumadin®) hay aspirin.
• Thuốc MAOI như isocarboxazid (Marplan®), phenelzine (Nardil®)và tranylcypromine (Parnate®) bạn cũng cần chú ý.
• Bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ điều trị bệnh trong quá trình sử dụng.

Bạn đã bao giờ sử dụng cây Lạc Tiên trong bài thuốc chữa bệnh bao giờ chưa? Bạn đã sử dụng bài thuốc nào từ cây Lạc Tiên? Hãy chia sẻ bài thuốc đó với chúng tôi trong khung bình luận bên dưới, cùng Thông Tin Thuốc chia sẻ thông tin hữu ích đến với mọi người. Cảm ơn bạn rất nhiều!