Rau má ngọ (rau sông chua dây, thồm lồm gai) và 7 bài thuốc chữa mụn nhọt, trĩ, viêm da tiết bã, phù, viêm nang lông, ho gà, xơ gan cổ trướng hiệu quả

Rau má ngọ hay còn gọi rau sông chua dây, thồm lồm hoặc giang bản quy là cây mọc hoang nhưng có tác dụng chữa bệnh rất tốt. Cây có vị đắng, hơi chua, tính bình tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu thũng. Cây có thể dùng làm bài thuốc chữa ho gà, lở loét, viêm nhiễm…

• Tên gọi khác: Rau sông chua dây, thồm lồm gai, giang bản quy.
• Tên khoa học: Plygonum perfoliatum L.
• Họ: Rau răm (Polygonaceae)

Thông tin, mô tả cây rau má ngọ

1. Mô tả dược liệu

Rau má ngọ là một cây thuốc nam quý. Rau má ngọ là một loại cỏ sống lâu năm, thân bò hay leo, có nhánh nhan màu tía, có gai quặp xuống. Lá ba cạnh hơi hình khiên, nguyên có gai. Chân gai nở rộng ra. Bẹ chìa hình lá bao quanh thân trông như thân chui qua lá, do đó có tên perfoliatum. Hoa mọc thành bông tận cùng ngắn, cũng có bẹ chìa như lá, cuống dài và có gai nhọn. Quả có 3 rãnh dọc, khi chín có màu đen.

2. Phân bố, bộ phận dùng, thu hái, chế biến

• Phân bố: Mọc hoang ở khắp nơi ẩm thấp ở Việt Nam, vùng đồng bằng cũng như vùng cao đều có.
• Bộ phận dùng: Người ta dùng toàn cây hay có khi chỉ dùng lá và rễ.
• Thu hái, chế biến: Dùng tươi

3. Tính vị, quy kinh, bảo quản

• Tính vị: Rau má ngọ có vị đắng, chua, tính bình.
• Quy kinh: Vào các kinh Can, thận.
• Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát

4. Thành phần hóa học

Trong cây có một glucozit gọi là indican C14H17O6N, 3H2O tan trong ete, benzen và cồn có độ chảy 180o

Tác dụng dược lý của cây rau má ngọ

• Có tác dụng thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết tiêu thũng, tức phong chỉ khái (trừ phong, chống ho).
• Thường dùng chữa ho gà, hoàng đản (vàng da), sốt rét, kiết lỵ, tiểu tiện buốt, tiểu tiện lẫn máu, trĩ, khí hư…
• Ngoài công dụng làm thuốc chữa bệnh, rau má ngọ còn dùng để làm mềm ngà voi và xương (để uốn nắn và nhuộm màu);
• Trong nông nghiệp còn có thể dùng để diệt trừ sâu bọ.
• Trong nhân phạm vi nhân dân, làm mềm chất ngà voi và xương để uốn nắn và nhuộm màu, giã nát đắp lên mụn nhọt, nơi rắn cắn sắc rửa Trĩ, uống chữa lỵ, chữa sốt.

Các bài thuốc chữa bệnh từ cây rau má ngọ

1. Rau sông chua dây chữa ho gà

Dùng rau má ngọ 30g, sao với rượu, thêm chút đường phèn, sắc lấy nước, chia ra 2 lần uống trong ngày. có thêm ngư tinh thảo (rau diếp cá) 20g, cùng sắc uống.

2. Thồm lồm gai chữa xơ gan cổ trướng

Dùng rau má ngọ 20g, nhân trần 15g, kim tiền thảo 10g, phượng vĩ thảo (cỏ seo gà) 10g, mộc hương 10g, đại phúc bì 10g, hoàng liên 6g, thổ phục linh 12g; sắc lấy nước, chia 3 lần uống trong ngày.

3. Giang quy bản trị phù do viêm thận mạn

Dùng rau má ngọ 20g, đông qua tử (hạt bí đao) 15g, đông qua bì (vỏ bí đao) 20g, xa tiền tử (hạt mã đề) 15g, bạch mao căn (rễ cỏ tranh) 20 g, hải kim sa (bòn bong) 10g; sắc lấy nước, chia ra 3 lần uống trong ngày.

4. Rau má ngọ chữa trĩ, hậu môn lở loét

Dùng rau má ngọ 20 – 30 g, lòng lợn một lượng thích hợp, hầm lên ăn trong bữa cơm.

5. Chữa viêm da dị ứng từ rau má ngọ

Dùng rau má ngọ 30g, dã cúc hoa 30g, phượng vĩ thảo (cỏ seo gà) 20g. Sắc nước uống mỗi ngày một thang. Sắc 3 nước; 2 nước đầu hợp lại chia ra 2 -3 lần uống trong ngày; nước thứ 3 dùng để rửa chỗ da bị bệnh.

6. Bài thuốc chữa viêm nang lông

Dùng rau má ngọ 20g, bồ công anh 15g, sắc nước uống trong ngày. Thuốc bôi ngoài: Dùng rau má ngọ 2 phần, ô tặc cốt (mai mực) 1 phần, hai thứ tán thành bột mịn, trộn với dầu vừng, dùng bông chấm thuốc bôi lên chỗ bị bệnh 3 – 4 lần trong ngày.

7. Bài thuốc điều trị viêm da đầu do tăng tiết bã nhờn

Dùng rau má ngọ 100g, lá thông đuôi ngựa 30 g. Tất cả rửa sạch thái nhỏ, sắc lấy nước để gội đầu hàng ngày hoặc cách ngày.

Trên đây là những thông tin liên quan đến cây rau má ngọ và bài thuốc chữa bệnh từ nó. Có thể nói, đây là một trong những vị thuốc quý trong đông y, có thể dùng chữa nhiều bệnh khác nhau. Tuy nhiên, những bài thuốc này đều là kinh nghiệm dân gian, chưa có cơ sở khoa học cho nên người bệnh không nên lạm dụng.

Xem thêm: Cây thanh táo (tần cửu, thuốc trặc) và 10 bài thuốc chữa mụn nhọt, xương khớp, lở loét hiệu quả