Cây ngọt nghẹo và 4 bài thuốc chữa lậu, tẩy giun sán cho gia súc, chữa rắn cắn, côn trùng cắn…

Cây ngọt nghẹo một loài hoa rất đẹp, lại là một vị thuốc chữa rắn cắn, chữa lậu nên được khá nhiều gia đình trồng làm cảnh. Tuy nhiên có một điều mà một số bạn không biết đó là loài cây này có độc, vậy độc tính của nó thế nào chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu.

Thông tin, mô tả cây ngọt nghẹo
Thông tin, mô tả cây ngọt nghẹo

Tên gọi khác: Nghẽo nghọt, Roi, Cỏ cú nhú nhoái, Vinh quang rực rỡ, Phan ma ha, Vả sleng đông đang.

Tên khoa học: Gloriosa superba L.

Họ khoa học: Thuộc họ Hành tỏi Liliaceae.

Thông tin, mô tả cây ngọt nghẹo

1. Đặc điểm thực vật

Cây ngọt nghẹo là một cây thuốc quý, cây ngọt nghẹo là một loại cây sống lâu do thân rễ gồm một chuỗi củ mẫm, hình cung, từ những nơi nhô lên mọc các thân cao tới 3-6m, nhẵn mềm, phía đỉnh có cạnh. Lá mọc so le, hay đối, đôi khi mọc vòng, không cuống hay cuống ngắn, phiến lá hình mác tận cùng bằng một tua cuộn lại hình xoắn ốc, toàn bộ dài 7-12cm, rộng 2-3cm, gân dọc rất xít nhau. Hoa mọc đơn độc hoặc gần nhau thành ngù giả ở đầu cành, hoa to rất đẹp, cuống dài 10-15cm, dáng đặc biệt, cánh hoa vàng đỏ đẹp ở 2/3 trên, phía dưới màu vàng tươi. Quả nang hình chùy dài 5-6cm chứa nhiều hạt khi chín có màu đỏ tươi.

2. Phân bố, bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Phân bố: Cây mọc ở Ấn Độ, Miến Điện, Malaysia, Phi châu, Thái Lan, Indonesia. Được phát hiện ở nhiều miền Nam nước ta ở nơi có nhiều ánh sáng: Huế, Đà Nẵng, Phan Thiết, Phan

Bộ phận dùng: Thân rễ, lá.

Thu hái: Quanh năm

Chế biến: Chiết dịch rễ lấy tinh bột

3. Tính vị, quy kinh, bảo quản

Tính vị: Rễ củ ngọt nghẽo có vị rất dắng, rất độc.

Quy kinh: Chưa có nghiên cứu

Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát

4. Thành phần hoá học

Thân rễ chứa alcaloid colchicin (0,3%), gloriosin, acid tannic, tinh bột, đường khử. Trong lá có colchicin, dimethylcolchicin, N formyldeacetylcolchicin và lumicolchicin và hai alcaloid khác có liên quan.

Tác dụng dược lý của cây ngọt nghẹo

Thân rễ rất độc, có tác dụng xổ, lợi mật, trừ giun. Nó có tính kích thích dạ dày ruột nên có thể gây nôn và xổ, nước chiết củ có tính kháng khuẩn đối với Staphylococcus aureus.

Tác dụng giảm sinh tinh trùng: Cao khô chiết cồn rễ củ cây ngọt nghẽo thử trên chuột nhắt gerbil (loại chuột có 2 chân sau dài), cứ cách ngày lại dùng 3 mg tiêm vào màng bụng trong 11 ngày. Kết quả là sự sinh tinh trùng giảm hẳn, biểu hiện bằng các ống sinh tinh co ngắn lại, các tế bào Leydig là những tế bào tiết androgen có rải rác trong tinh hoàn, giảm đi so với lô đối chứng.

Tác dụng gây sẩy thai: Lấy một đoạn rễ củ khoảng 1 cm, nghiền thành bột nhão, trộn với một nửa thìa cà phê bột hồ tiêu rồi uống với sữa. Tác dụng gây sẩy thai biểu hiện rõ đến 4 tháng tuổi thai (cần nghiên cứu chính xác hơn).

Tác dụng độc với cá: Cho một ít bột rễ củ ngọt nghẽo vào chậu nuôi cá, cá chết rất nhanh.

Tác dụng kháng khuẩn: Dịch chiết từ rễ củ ngọt nghẽo có tác dụng ức chế sự phát triển của Staphylococcus aureus.

Tác dụng trên hồi tràng chuột lang cô lập: Dịch chiết toàn cây ngọt nghẽo có tác dụng làm tăng co bóp hổi tràng khá mạnh.

Tác dụng hạ thân nhiệt: Cao khô dịch chiết cồn của toàn cây ngọt nghẽo với liều 30mg/kg có tác dụng hạ thân nhiệt ở chuột nhắt trắng.

Tác dụng tăng thời gian ngủ do pentobarbiton: Cao khô với liều như trên làm tăng thời gian ngủ do tiêm tĩnh mạch 45mg/kg pentobarbiton so với lô đối chứng không dùng thuốc.

Độc tính cấp: Chiết toàn cây ngọt nghẽo bằng cồn 50°, sau đó cô dưới áp suất giảm để được cao khô. Tiêm phúc mạc cho chuột nhắt trắng thấy LDJ0 = 125mg/kg. Điều đó chứng tỏ cao ngọt nghẽo có độc tính khá cao.

Công dụng của cây ngọt nghẹo

Có tác dụng lợi mật, trừ giun, kích thích dạ dày ruột nên gây xổ.

Như trên đã nói chúng tôi chưa thấy nhân dân ta dùng cây này làm thuốc. Sở dĩ giới thiệu ở đây là vì đây là một nguồn conchixin có thể dễ trồng và dễ kiếm ở nước ta, thay cho việc trồng cây Colchicum autumnale (tỏi độc) vừa khó uống, vừa hiệu suất thấp.

Theo Chopra và Badhwar (1940 Ind J. Agric Svi., 1041) tại Ấn Độ thân rễ thường được dùng để tự tử hoặc để gây sảy thai dịch chiết từ lá dùng diệt chấy.

Cũng theo tài liệu Ấn Độ, người ta dùng thân rễ tươi giã nát đắp lên phía trên mu âm hộ để giúp cho dễ đẻ, hoặc để cho nhau chóng ra. Có khi người ta chỉ đắp lên trên gan bàn tay, bàn chân cũng có kết quả.

Các bài thuốc chữa bệnh từ cây ngọt nghẹo

Cây ngọt nghẹo chữa lậu, tẩy giun sán cho gia súc, chữa rắn cắn, côn trùng cắn
Cây ngọt nghẹo chữa lậu, tẩy giun sán cho gia súc, chữa rắn cắn, côn trùng cắn

1. Cây ngọt nghẹo thúc đẻ gây sẩy thai làm cho rau thai chóng ra

Rễ củ ngọt nghẽo tán bột, chế thành bột nhão, đắp vào vùng rốn phía trên xương mu âm hộ, hoặc hai lòng bàn tay bàn chân để thúc đẻ hoặc gây sẩy thai. Trường hợp sót rau, đắp bột nhão rễ củ vào lòng bàn tay hoặc gan bàn chân, kết hợp uống bột hạt cây đen (nigella) với hạt tiêu và rượu vang.

2. Cây ngọt nghẹo chữa lậu

Rễ củ, nghiền thành bột và rửa nhiều lần, phơi khô được bột trắng. Liều dùng: 0,75g trộn với mật ong.

3. Tẩy giun cho gia súc, trâu bò từ cây ngọt nghẹo

Bột rễ củ cho uống với liều 0,3 – 0,6g. Liều lớn hơn dễ gây ngộ độc.

4. Chữa rắn cắn, bọ cạp, côn trùng đốt, trĩ, bệnh ngoài da do ký sinh trùng, hùi, giảm đau, chữa rắn hổ mang  cắn

Rễ củ ngọt nghẽo thái thành lát mỏng, ngâm trong sữa có muối và bơ rồi phơi trong 5 ngày (ngày phơi, đêm ngâm) để làm giảm độc tính, sau đó phơi đến khô. Khi bị rắn hổ mang cắn, ăn 1 – 2 miếng.

Lưu ý khi dùng cây ngọt nghẹo chữa bệnh

Cây có hàm lượng độc cao nên người dùng tuyệt đối chú ý đến liều lượng sử dụng. Liều uống cho người lớn không được quá 0,5g rễ củ khô một ngày. Nếu hàm lượng colchicin là 0,2% thì với liều lmg colchicin, chưa kể các alcaloid khác như gloriosin và superbin, đã dễ bị ngộ độc.

Trên đây là những thông tin và bài thuốc chữa bệnh từ cây ngọt nghẹo. Có thể nói, cây có hàm lượng độc tố cao nhưng nếu biết cách sử dụng thì nó vẫn mang đến nhiều công dụng chữa bệnh. Tuy nhiên, người bệnh cần tuyệt đối tuân theo chỉ định của thầy thuốc để không làm ảnh hưởng tới sức khỏe.

Xem them: Cúc trừ sâu – loại cây trừ sâu nho, muỗi, chấy rận, nhậy

Vote post
Vote post

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Cây thuốc lá

Cây thuốc lá giúp cầm máu, trị rắn cắn, trị sâu bọ trích hại

Nội dung chínhThông tin, mô tả cây ngọt nghẹo1. Đặc điểm thực vật2. Phân bố, bộ phận dùng, thu hái, chế biến3. Tính vị, quy...

Cây ba đậu

Cây ba đậu và 7 bài thuốc chữa rắn cắn, hàn tả, tắt ruột, táo bón, dạ dày hiệu quả

Nội dung chínhThông tin, mô tả cây ngọt nghẹo1. Đặc điểm thực vật2. Phân bố, bộ phận dùng, thu hái, chế biến3. Tính vị, quy...

Glu Metaherb - Sống khỏe cùng tiểu đường
Thông tin thuốc Phosphalugel trị bệnh dạ dày
Ẩn

Cần tây mật ong Motree với 9 công dụng giúp giảm cân, ổn định huyết áp, chống lão hóa, giúp gan hoạt động tốt…

Đánh giá dạ dày tá tràng Metaherb có tốt không? Có tác dụng phụ không? Phản hồi khách hàng như thế nào? Giá bao nhiêu?

Đánh giá hiệu quả Cumargold chữa dạ dày có tốt không? Có gây tác dụng phụ không? Có chữa được ung thư thật không? Giá bao nhiêu? Mua ở đâu?

Đánh giá sản phầm Bio Trĩ dùng có tốt không? Có tác dụng phụ không? Có an toàn không? Giá bao nhiêu? Mua chính hãng ở đâu?

Đánh giá Gout Hoàng Thống Phong có tốt không? Có tác dụng phụ không? Giá bao nhiêu? Mua sản phẩm chính hãng ở đâu?

Đánh giá viên Gut Metaherb có tốt không? Tác dụng phụ là gì? Giá bao nhiêu? Mua ở đâu? Quá liều nên xử lý như thế nào?

Đán giá dạ dày nhất nhất có tốt không? Tác dụng phụ như thế nào? Giá bao nhiêu? Mua ở đâu? Có diệt được khuẩn HP không?

Thuốc Phosphalugel (thuốc dạ dày chữ P) chữa bệnh dạ dày có tốt không? Tác dụng phụ như thế nào? Những lưu ý thận trọng khi sử dụng

Đánh giá hiệu quả, công dụng tiểu đường Diabetna có thực sự tốt không? Có tác dụng phụ không? Có nên dùng Diabetna không?

Đánh giá công dụng, hiệu quả tiểu đường Glu Metaherb dùng có tốt không? Giá bao nhiêu? Phản hồi sau sử dụng như thế nào?

Cây cỏ mực (cây nhọ nồi) với 32 bài thuốc chữa bệnh tiêu hóa (chảy máu dạ dày, gan nhiễm mỡ), bệnh phụ khoa (rong kinh, ngứa âm đạo), giúp bổ huyết, trị thận suy

Lá trầu không với 41 bài thuốc chữa các bệnh da liễu, xương khớp, bệnh đường tiêu hóa, bệnh phụ khoa, bệnh viêm phế quản, ho, cảm, sốt, đau đầu…

17 Bài thuốc từ cây lược vàng chữa bệnh tiêu hóa (Viêm loét dạ dày, viêm gan, xơ gan…), bệnh da liễu (mề đay, mẩn ngứa), viêm họng kéo dài và những điều cấm kỵ

28 Bài thuốc quý từ Nghệ Đen chữa bệnh tiêu hoá, phụ khoa, da liễu… và 4 lưu ý trong sử dụng bài thuốc

Cây vòi voi với 6 bài thuốc chữa bệnh da liễu (viêm da cơ địa, á sừng), chữa đau thấp khớp, viêm amidan, viêm xoang, viêm mủ màng phổi

27 bài thuốc từ Bồ công anh chữa bệnh tiêu hóa (dạ dày, táo bón…), bệnh da liễu (mụn nhọt, lở loét…), viêm đường tiết niệu

7 bài thuốc từ lá vú sữa chữa các bệnh tiêu hóa (đau dạ dày, tiêu chảy), ho, viêm đau họng, tiểu đường, xương khớp

14 Bài thuốc từ cây ngải cứu trị bệnh xương khớp (đau khớp, đau thần kinh tọa), phụ khoa (đau bụng kinh, viêm âm đạo), da liễu (mẩn ngứa, nổi mề đay)… và 5 trường hợp cần lưu ý khi sử dụng

Dây bình bát và 10 bài thuốc chữa bệnh tiểu đường, tiểu khó, tiểu buốt, lở loét, mụn nhọt, giải độc, trị rôm sảy ở trẻ em

Cây thuốc dòi với 14 bài thuốc trị lao phổi, ho, viêm phế quản, diệt khuẩn HP, giúp cô lập tế bào ung thư và một số bệnh thường gặp