Cây chân bầu (trâm bầu) và 3 bài thuốc chữa giun sán, gan, nước ăn chân hiệu quả

Cây chân bầu còn được gọi với nhiều cái tên khác nha trâm bầu, chưng bầu, song ke, tim bầu. Cây được dùng làm thuốc chữa bệnh. Từ lâu, dân gian đã dùng cây trâm bầu chữa giun sán, nước ăn chân. Ngoài ra, nó còn có tác dụng lợi tiểu, mát gan.

Tên gọi khác: Chưng bầu, trâm bầu, song ke, tim bầu

Tên khoa học: ombretum quadrangulare Kurz

Họ: Bàng (Combretaceae)

Thông tin, mô tả cây chân bầu

1. Mô tả thực vật

Chân bầu là cây thân gỗ có chiều cao từ 2 – 12 mét. Lá cây màu xanh, hình trứng dài, tròn ở đầu. Mặt trên và dưới lá đều được bao phủ một lớp lông tơ mềm. Mỗi lá có chiều dài trung bình khoảng 3 cm và rộng khoảng 1,5 cm hoặc cũng có khi to hơn. Cuống lá ngắn. Đường gân chính ở giữa lá và các cặp gân phụ đối xứng hai bên.

2. Phân bố, bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Phân bố: Cây chân bầu được tìm thấy phổ biến ở khu vực miền Nam hoặc Nam Trung Bộ. Miền Bắc chưa thấy xuất hiện. Cây được trồng để lấy bóng mát hoặc để nuôi kiến cánh đỏ. Theo kinh nghiệm của những người nuôi kiến thì loài kiến cánh đỏ khi sống trên cây này sẽ phát triển nhiều cánh hơn. Ngoài Việt Nam, một số nước khác cũng có cây chân bầu như: Thái Lan, Miến Điện, Lào, Campuchia.

Bộ phận dùng: Chủ yếu lá quả, lá, vỏ cây và hạt của cây chân bầu

Thu hái: Lá cây được thu hái quanh năm. Hạt và quả được thu hoạch vào mùa thu hoặc mùa đông.

Chế biến: Các bộ phận được phân loại, đem về dùng tươi hoặc phơi khô.

3. Tính vị, quy kinh, bảo quản

Tính vị, quy kinh: Chưa có thông tin nghiên cứu về tính vị và khả năng quy kinh của cây chân bầu

Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát

4. Thành phần hóa học của cây chân bầu

Các thành phần của cây chân bầu chưa được xác định rõ. Tuy nhiên phân tích thành phần nước pha hay cao cồn của cây tìm thấy chất tanin.

Tác dụng dược lý của cây chân bầu

Thử nghiệm trên chuột trong phòng thí nghiệm cho thấy chiết xuất chân bầu thể hiện rõ khả năng tiêu diệt giun đũa.

• Lá cây chân bầu có tác dụng nhuận gan
• Giảm đau
• Lợi tiểu
• Cầm tiêu chảy
• Kích thích vị giác, giúp ăn uống ngon miệng hơn
• Ngăn ngừa và hỗ trợ tiêu diệt tế bào ung thư, u bướu
• Lợi mật

Các bài thuốc chữa bệnh từ cây chân bầu

1. Bài thuốc điều trị giun đũa, giun sán, giun kim từ cây trầm bầu

Cách 1: Dùng quả chân bầu:

Thành phần: Lá mơ lông, quả chân bầu, bột để làm bánh

Cách sử dụng: Rửa sạch lá mơ và quả chân bầu. Giã nát, trộn chung với bột và một ít nước cho đều. Nặn thành những cái bánh nhỏ đem hấp cách thủy cho chín rồi ăn. Dùng đều đặn mỗi buổi sáng khi bụng đang đói trong 3 ngày liên tục.

Cách 2: Dùng hạt chưng bầu:

Quả chân bầu được đem phơi khô tách lấy hạt, sao vàng hoặc nướng. Khi dùng ăn kèm với chuối. Liều lượng như sau:

• Người trưởng thành: Ngày ăn 10 – 15 hạt ( tương đương 14 – 20g) trong 3 ngày liên tiếp
• Trẻ em: Ngày ăn 5 – 10 hạt trong 3 ngày liền

2. Bài thuốc nhuận gan, lợi tiểu từ lá chân bầu từ cây chưng bầu

Thành phần: 15g lá cây chân bầu khô, 15g hoắc hương núi (nhân trần) khô

Cách sử dụng: Cho cả hai dược liệu vào ấm, đổ thêm 1 lít nước sắc kỹ trên lửa nhỏ đến khi cạn còn 1 chén thì dừng lại. Gạn ra uống hết trong 1 lần, mỗi ngày uống 1 thang.

3. Cây chân bầu chữa nước ăn chân

Thành phần: 100g lá cây chân bầu, 100g lá cây thuốc mọi, 100g lá bạch hạc, 100g lá cây mực ( phèn đen), 100 ml rượu trắng

Cách sử dụng: Tất cả các loại lá đem rửa sạch, giã nát, đổ rượu vào ngâm. Dùng ngay hoặc để vào hũ kín sử dụng dần. Để trị nước ăn chân, lấy rượu bôi vào chỗ tổn thương 2 – 3 lần/ngày.

Lưu ý khi dùng cây chân bầu chữa bệnh

Các bài thuốc từ cây chân bầu đang được lưu truyền hầu hết đều được áp dụng theo kinh nghiệm dân gian. Bệnh nhân cần tham vấn thầy thuốc, bác sĩ trước khi thực hiện.

Trên đây là những thông tin và bài thuốc chữa bệnh từ cây chân bầu. Có thể nói ,đây là vị thuốc được sử dụng khá nhiều trong dân gian và đông y. Cây có thể chữa giun sán, gan, nước ăn chân.

Xem thêm: Cây bí ngô (bí đỏ) và 3 tác dụng chữa giun sán, tiêu chảy, thần kinh hiệu quả