Cây côn bố (rau câu) và 5 bài thuốc chữa bướu giáp, tuyến giáp sưng to, viêm phế quản, hạch sưng đau, cao huyết áp.. hiệu quả

Cây côn bố còn được gọi bằng nhiều tên khác như: Luân bố, Hải côn bố, Rau Câu, Hải đới, Nga chưởng thái. đây  là một loài tảo có thân dẹt sinh sống ở biển. Vị thuốc có tác dụng lợi thủy, tiêu phù, tiêu đàm nhuyễn kiên, thường dùng điều trị ung bú, tràng nhạc, trưng hà, thoát vị.

Tên gọi khác: Luân bố, Hải côn bố, Rau Câu, Hải đới, Nga chưởng thái

Tên khoa học: Laminaria japonica Aresch.Ecklonia kurome Okam.

Họ: Côn bố (Laminariaceae)

Thông tin, mô tả cây Côn bố

1. Mô tả thực vật

Côn bố Laminaria japonica là một loại tảo dẹt, màu nâu, có những móc để bám vào tảng đá ngoài biển, một bộ phận hình trụ nom như thân và một bộ phận dẹt và dài nom như lá. Bộ phận giống như lá của côn bố dài khoảng 60cm, rộng 5-6cm, giữa dày, mép mỏng thành hình lượn sóng. Phần lá dẹt của nga chưởng thái dài rộng khoảng 15-30cm, dày 1,5-2mm, hai cánh xẻ như lông chim, thùy hình lưỡi dài, mép có răng cưa nhỏ.

2. Phân bố, bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Phân bố: Vị thuốc này ta chưa thấy có khai thác, còn nhập của Trung quốc. Côn bố mọc hoang ở các vùng biển Liêu ninh, Sơn đông, Phúc kiến. Theo những tài liệu cũ, ở ven biển nước ta có thể có loài Côn bố Laminaria flexicaulis nhưng chưa khai thác.

Bộ phận dùng: Toàn cây.

Thu hái: Côn bố Vào mùa Hè, Thu

Chế biến: Vớt dưới biển lên, ngâm vào nước sạch cho bớt vị mặn, vớt ra, để hơi khô, cắt thành sợi, phơi khô, để dành dùng.

3. Tính vị, quy kinh, bảo quản

Tính vị: Cây côn bố vị mặn, tính hàn.

Quy kinh: Vào kinh Can, Vị và Thân.

Bảo quản: Để nơi khô ráo.

4. Thành phần hóa học

Trong côn bố có tới 60% hydrat cacbon, trong hydrat cacbon thành phần chủ yếu là angin, lactozan và pentozan. Ngoài ra còn chứa vitamin, protit và một ít chất béo. Tro toàn phần 14% trong đó có iot, kali, sắt, canxi.

Algin (do Stanfort tìm ra từ năm 1880) gồm chủ yếu là muối natri của axit anginic. Axìt anginic lại là một axit polymannuronic gồm nhiều đơn vị axit D-manuronic dưới dạng pyranoza liên kết với nhau ở 1 -4.

Tác dụng dược lý của cây côn bố

• Thuốc giàu chất iod nên phòng trị được bướu giáp do thiếu Iod.
• Thuốc có tác dụng hạ áp và hạ lipid huyết.
• Chế phẩm của Côn bố tươi có tác dụng chống ho suyễn trên nhiều súc vật thí nghiệm.
• Thành phần laminine trong loại Côn bố Thallus Laminariae có tác dụng ức chế cơ trơn.

Các bài thuốc chữa bệnh từ cây côn bố

1. Cây côn bố chữa bướu giáp trạng và sưng tuyến lymphô ở cổ

Côn bố 30g, sò 30g, sứa 30g, hạ khô thảo 15g, sắc uống hoặc dùng côn bố và tảo đuôi ngựa (sargassum) lượng bằng nhau, rang khô, nghiền bột, hoàn thành viên với nước cơm, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 3g, 30 ngày là một liệu trình để chữa bướu giáp trạng và sưng tuyến lymphô ở cổ.

2. Hải côn bố chữa tuyến giáp trạng sưng to, lâu kết hạch, đờm tụ thành khối

Cây côn bố sấy khô, tán thành bột, mỗi lần dùng 4g, bọc vào trong bông, dùng giấm hay rượu tốt ngâm, ngậm và nuốt dần nước cốt, hễ hết hơi thuốc lại thay miếng khác để chữa tràng nhạc, lao hạch, đờm hạch và bướu cổ. Hoặc dùng côn bố, huyền sâm, cải rừng tía, bán biên liên, mỗi vị 12 – 20g sắc uống để chữa tuyến giáp trạng sưng to, lâu kết hạch, đờm tụ thành khối.

3. Rau câu chữa viêm phế quản mạn tính, thủy thũng, khí kết tụ ở bàng quang, bướu cổ

Côn bố 10g, sinh khương 3 lát, đường đỏ lượng vừa đủ, sắc uống hoặc dùng côn bố 100g, bách bộ 100g, tri mẫu 200g, tất cả đem sao với mật rồi ngâm với rượu trắng cao độ, sau 7 ngày thì dùng được, uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 10ml để chữa viêm phế quản mạn tính. Côn bố 12g kết hợp với quất hạch 12g, mẫu lệ 12g và tiểu hồi 8g, sắc uống để chữa trị đới hạ (khí hư) và tinh hoàn sưng đau. Côn bố 60g, hành tươi 1 nắm thái nhỏ, hai thứ sắc kỹ cho nhừ rồi chế thêm gừng tươi, hạt tiêu và gia vị vừa đủ, dùng làm canh ăn để chữa thủy thũng, khí kết tụ ở bàng quang, bướu cổ.

4. Hải đới chữa chứng sưng đau hạch lymphô

Côn bố, hải tảo và phục linh lượng bằng nhau 10g, xuyên sơn giáp 5g, toàn yết 3g, long đởm thảo 10g, đương quy 10g và đào nhân lượng bằng nhau 6g, tất cả sấy khô tán bột, làm hoàn, mỗi lần uống 6g, ngày 2 lần hoặc dùng côn bố, huyền sâm đều 10g, mẫu lệ, hạ khô thảo lượng bằng nhau 15g, cương tàm 5g, sấy khô tán bột, mỗi lần uống 10g, ngày 2 lần để chữa chứng sưng đau hạch lymphô.

5. Bài thuốc trị cao huyết áp từ cây côn bố

Dùng bột Côn bố điều trị Cao huyết áp 110 ca, tỷ lệ kết quả 76,4% (Nông trường nuôi trồng Hải đới huyện Bình dương tỉnh Triết giang, tờ Thông tin Trung thảo dược 1974,3:39).

5. Nga chưởng thái trị sưng hạch lâm ba

Hải long hoàn: Côn bố, Hải tảo, Phục linh đều 10g, Xuyên sơn giáp 5g, Toàn yết 3g, Long đởm thảo 10g, Đương qui 10g, Đào nhân 6g làm hoàn. Mỗi lần uống 6g, ngày 2 lần.

Côn bố, Huyền sâm đều 10g, Mẫu lệ, Hạ khô thảo đều 15g, Cương tàm 5g, làm thuốc tán. Mỗi lần uống 10g, ngày 2 lần.

Lưu ý khi dùng cây côn bố chữa bệnh

• Người bệnh Tỳ vị hư hàn tránh dùng.
• Côn bố là dược liệu hấp thụ chính khí của đất nước mà sinh sống, do đó có vị mặn, tính hàn nhưng không độc. Vị mặn của dược liệu có thể làm mềm những chỗ chất rắn tụ, tính lạnh có thể điều trị nhiệt kết.

Mặc dù cây côn bố mang lại nhiều lợi ích điều trị và không gây tổn hại cho sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên, trước khi dùng người bệnh cũng nên trao đổi với thầy thuốc hoặc người có chuyên môn để được hướng dẫn cụ thể.

Xem thêm: Cây cói (cây lác) và 2 bài thuốc chữa thông tiểu, trẻ con gầy yếu hiệu quả