Cây cam xũng (cây lưỡi nhân) và 4 bài thuốc chữa phù thũng, ho, viêm họng, sưng vú, tiêu chảy, kiết lỵ, hở van tim hiệu quả.

Cây cam xũng hay còn gọi với nhiều tên khác như cây lưỡi nhân, cây lưỡi người, đơn lưỡi cọp. Cây có vị nhạt, hơi chua tác dụng chữa bệnh. Từ lâu, cây đã được dùng chữa phù thũng, ho, viêm họng, sưng vú, tiêu chảy, kiết lỵ, hở van tim.

Tên khác: Cây lưỡi nhân, cây lưỡi người, đơn lưỡi cọp….

Tên khoa học: Sauropus rostratus Miq

Họ: Thầu dầu (Euphorbiaceae)

Thông tin, mô tả cây cam xũng

1. Mô tả cây lưỡi nhân

Thân: Là dạng cây thân thảo nhỏ thường chỉ cao tối đa khoảng 30cm ~ 35cm, sống lâu niên.

Lá: Dài khoảng 5cm ~ 7cm, rộng 1,5 ~ 2cm, mặt trên màu xanh có gân và xung quanh các gân lá có vằn màu trắng nhìn giống lưỡi cọp, mặt dưới lá màu trắng xanh.

Hoa: Hoa lưỡi nhân nhỏ xíu, màu nâu đỏ, hoa có 6 cánh nhìn như một cái nút áo, cuống ngắn khoảng 1cm.

2. Phân bố, bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Phân bố: Cây được nhiều nơi trồng làm cảnh và làm dược liệu, thường hay có ở các viện bảo tàng hay các nhà thuốc từ thiện. Ở nước ta cây thuốc này rất ít thấy mọc hoang.

Bộ phận dùng: Lá cây

Thu hái, chế biến: Người dân thường hái lá tươi làm thuốc, có khi dùng cả lá khô. Lá tươi hái về được rửa sạch, sau đó phơi khô bảo quản để dùng dần.

3. Tính vị, quy kinh, bảo quản

Tính vị: Vị nhạt, hơi chua, tính bình

Quy kinh: Chưa có nghiên cứu

Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát

4. Thành phần hóa học

Nhóm nghiên cứu tại Đại học y học cổ truyền Quảng Tây, Nam Ninh, Trung quốc đã tiến hành phân lập và tìm ra 12 hợp chất trong lá của cây lưỡi nhân hay cam xũng Sauropus rostratus Miq, cụ thể là: n-triacontanol (1), β-sitosterol (2), (Z) -10-Eicosenoic acid (3), 1,3-tetradecane Axit diglyceride (4), axit linoleic (5), anhydrid thioacetic (6), caroten (7), axit lauric (8), 3-hydroxy-2-hydroxymethyl-pyran-4- Ketone (9),-sitosterol oleate (10), axit 3-acetoxy caffeic (11), isoquercitrin (12) (3).

Tác dụng dược lý của cây cam xũng

Theo y học cổ truyền:

Công dụng chính: Dân gian thường dùng làm thuốc điều trị phù thũng tích nước, sưng vú, ho và hen phế quản, ho ra máu. Gần đây cây còn được người dân một số nơi dùng làm thuốc hỗ trợ điều trị hở van tim.

Cây cam xũng mới được sử dụng trong phạm vi nhân dân. Theo kinh nghiệm dân gian cây có công dụng điều trị một số chứng bệnh: Phù nề, Ho, khó thở, có đờm, Viêm họng hạt, Viêm phế quản, Viêm vú, Tiêu chảy, Kiết lỵ

Gần đây còn có thông tin dùng cây lưỡi nhân điều trị bệnh hở van tim.

Theo nghiên cứu y học hiện đại

Các nghiên cứu tại Trung Quốc đã xác định được khả năng chống oxy hóa từ cây lưỡi nhân Sauropus rostratus Miq. Đây là cây thuốc được sử dụng trong nền y học cổ truyền Trung Hoa từ lâu.

Các bài thuốc chữa bệnh từ cây cam xũng

1. Cây cam xũng điều trị bệnh phù thũng

Dùng lá lưỡi nhân tươi khoảng 15g lá tươi (lá khô 10g) đun với khoảng 500ml nước, đun cạn lấy 300ml nước cho người bệnh uống trong ngày.

2. Cây lưỡi nhân chữa trị ho, viêm họng, ho thổ huyết

Dùng lá cam xũng khô 15g đun với khoảng 800ml nước, đun cạn lấy 400ml nước uống trong ngày. Hoặc có thể dùng 25g lá tươi rửa sạch hầm với thịt lợn ăn hàng ngày.

3. Bài thuốc chữa sưng vú, tiêu chảy, kiết lỵ từ cây cam xũng

Dùng 15g ~ 20g lá tươi sắc nước uống.

4. Cây cam xũng chữa hở van tim

(Kinh nghiệm dân gian không thấy nói tới công dụng này), tuy nhiên gần đây có một số bệnh nhân chia sẻ cho nhau cách dùng cây lưỡi nhân điều trị hở van tim như sau: Dùng lá tươi hoặc khô, nam dùng 7 lá, nữ dùng 9 lá rửa sạch, tim lợn 01 quả rửa sạch rồi khoét lỗ, nhồi lá cam xũng vào trong, bỏ vào nồi thêm chút nước hầm cho tới khi tim chín, vớt ra ăn tim và nước. Duy trì đều đặn mỗi ngày 01 quả tim hầm, ăn liên tục khoảng 8 đến 10 ngày sẽ có chuyển biến.

Trên đây là những thông tin và bài thuốc chữa bệnh của cây cam xũng. Có thể nói, cây mang đến nhiều tác dụng chữa bệnh. Tuy nhiên, những bài thuốc này chỉ mang tính chất tham khảo, chưa có nghiên cứu chính thức. Cho nên, người bệnh nên thận trọng khi sử dụng.

Xem thêm: Cây cà dái dê tím (cà dái dê) và 15 bài thuốc chữa xương khớp, mụn nhọt, đau họng, đau răng, tiểu tiện ra máu,.. hiệu quả