Rau đay và 12 bài thuốc chữa phù thũng, cảm nắng, hen suyễn, táo bón, lỵ,… hiệu quả
Nội dung chính
Cây rau đay là thực phẩm chứa nhiều sắt, canxi, và chất nhờn mang đến nhiều công dụng chữa bệnh tốt. Từ lâu, rau đay đã được dùng chữa phù thũng, cảm nắng, hen suyễn, táo bón, lỵ.
Tên gọi khác: Cây bố, cây đai, đay dại, đay quả tròn.
Tên khoa học: Corchorus capsularis L.
Tên tiếng Anh: Jute, White Jute, Bangla White Jute.
Họ: Cẩm quỳ (Malvaceae)
Thông tin, mô tả cây rau đay
1. Đặc điểm thực vật
Cây rau đay tên khoa học là Corchorus olitorius L, được xếp vào họ Đay (Tiliaceae). Đây là loại rau ăn lá được sử dụng quanh năm, nhiều nhất là vào mùa hè.
Loại cây này sống lâu năm, có chiều cao dao động từ 1 – 2 mét. Thân cây nhỏ, nhẵn, màu xanh hoặc màu đỏ nâu, có phân nhánh nhưng ít. Lá rau đay hình trứng, nhọn ở đầu. Gốc lá hình tròn, có cuống ngắn, 2 bên mép có nhiều răng cưa nhỏ, mặt dưới lá chứa 3 – 5 gân. Đây là bộ phận được sử dụng nhiều nhất trên cây rau đay, chủ yếu được dùng làm thực phẩm.
Hoa rau đay mọc ở kẽ lá, kích thước nhỏ, màu vàng. Mỗi cuống thường mọc 3 hoa. Quả dài, hình trụ, vỏ ngoài nhẵn. Bên trong có nhiều hạt nhỏ li ti màu đen. Hạt cây rau đay được thu hoạch chủ yếu để làm giống và làm thuốc chữa bệnh.
Nghiên cứu hiện đại đã chỉ ra rau đay chứa nhiều loại vitamin, khoáng chất và các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể như: Vitamin A, B1, B2, C, E, canxi, photpho, kẽm, sắt, chất nhầy. Trong khi đó, hạt rau đay lại chứa hàm lượng các chất corchorosid và olitorisid phong phú có lợi cho sức khỏe.
2. Phân bố, bộ phận dùng, thu hái, chế biến
Phân bố: Rau đay được trồng ở khắp nơi trên cả nước, thường dùng để làm rau ăn. Ngoài ra, cây cũng có mặt ở nhiều nước trên thế giới như châu Phi, châu Mỹ
Bộ phận dùng: Lá non
Thu hái: Sau khi trồng được 1 tháng sẽ hái
Chế biến: Dùng tươi hoặc chế biến thành sợi
3. Tính vị, quy kinh, bảo quản
Tính vị, quy kinh: Chưa có nghiên cứu
Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát
4. Thành phần hóa học
Trong 100gr rau đay chứa nhiều vitamin, khoáng chất như: canxi (498mg), photpho (93mg), sắt (3.8mg), vitamin B1 (0.24mg), vitamin B2 (0.36mg), vitamin C (168mg), vitamin A (7940 đơn vị), vitamin E (141 đơn vị).
Ngoài ra, trong rau đay còn còn hàm lượng acid folic cao hơn những loại rau khác. Rau đay còn có nhiều nhớt, một tổ hợp chất sinh học tốt cho hệ tiêu hóa.
Các bài thuốc chữa bệnh từ cây rau đay
1. Bài thuốc chữa phù thũng
Dùng 15 – 20g hạt rau đay. Đem sắc lấy nước đặc cho bệnh nhân uống khi còn nóng. Dùng thuốc kết hợp với đắp chăn để cơ thể vã mồ hôi ra thì trong người sẽ thấy nhẹ nhõm và bớt bị phù.
2. Rau đay trị cảm nắng nhẹ
Sắc hạt rau đay lấy nước uống khi còn nóng cho đến khi vã mồ hôi sẽ thấy đỡ
3. Chữa ít sữa ở phụ nữ sau sinh
Sản phụ sau sinh ít sữa có thể hái 100g rau đay nấu canh ăn hoặc sắc nước uống vài lần trong ngày. Nên dùng khi còn ấm để gọi sữa về nhiều hơn.
4. Điều trị chứng đổ nhiều mồ hôi, say nắng
Lấy 1 nắm lá rau đay rửa sạch, giã nát, lọc lấy nước uống. Phần bã đắp lên trán và lên người khoảng 20 – 30 phút.
5. Rau đay chữa hen suyễn
Dùng hạt rau đay sắc nước đặc uống khi lên cơn hen
Hoặc kết hợp hạt rau đay ( giã nát ) với xơ mướp ( cắt nhỏ ). Cho cả hai vào ấm sắc với 300ml nước chia làm 2 lần uống trong ngày.
6. Chữa hồi hộp, đánh trống ngực, tim đập nhanh, khó ngủ
Chuẩn bị rau đay, mướp hương và rau mồng tơi mỗi loại 100g, 300g cua đồng xay. Cua đồng lọc lấy nước riêu, đem đun sôi rồi cho cả 3 thứ rau đã sơ chế vào. Nấu sôi khoảng 5 phút, nêm nếm gia vị dọn ra ăn nóng với cơm.
7. Trị bí tiểu, tiểu khó, tiểu buốt
Phối hợp thang thuốc gồm rau đay và mã đề mỗi vị 100g. Dùng dưới dạng sắc uống hoặc nấu canh ăn.
8. Bài thuốc chữa táo bón
Dùng rau đay sắc nước uống vài lần trong ngày thay cho trà. Hoặc có thể kết hợp rau đay với rau mồng tơi mỗi thứ 1 nắm nấu thành canh ăn liên tục 1 tuần liền sẽ giúp kích thích đi cầu đều đặn hơn.
9. Điều trị bệnh lỵ mới phát từ rau đay
Hái 50g lá rau đay rửa sạch. Sắc lấy nước cô đặc chia uống 3 lần trong ngày
10. Điều trị bệnh tràn dịch màng phổi
Chuẩn bị thang thuốc gồm: Hạt rau đay, hạt bìm bịp, rễ cỏ tranh, hạt mã đề mỗi vị 8g, tỳ giải, thổ phục linh, bạch bộ, mộc thông mỗi vị 12g, ý dĩ 16g. Tất cả đem sắc với 700ml cho cạn còn 300ml. Chia 3 phần đều nhau uống vào buổi sáng, trưa, tối.
11. Rau đay điều trị ngộ độc do ăn cá
Hái 100g lá rau đay đem sắc chung với đường phèn. Uống liên tục nhiều lần để kích thích đào thải chất độc thông qua đường tiểu.
12. Chữa bệnh phù thũng cổ trướng
Chuẩn bị hạt cây rau đay, trần bì mỗi vị 12g, vỏ rễ dâu 24g, gừng tươi 3 lát mỏng. Hạt rau đay sao thơm, vỏ rễ dâu tẩm mật ong rồi cũng đem sao thơm. Đem tất cả sắc nước chia 2 lần uống.
Trên đây là những thông tin và bài thuốc chữa bệnh từ cây rau đay. Có thể nói, loài cây cho rau ăn này mang đến nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả. Tuy nhiên, cần sử dụng theo đúng chỉ định để có kết quả tốt.
Xem thêm: Cây đùm tũm (mâm xôi) và 5 bài thuốc chữa tiểu đường, sỏi thận, sưng gan, viêm tuyến vú hiệu quả
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!