Cây sâm đất với 16 bài thuốc trị bệnh tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón, tiểu nhiều…), bệnh da liễu (mụn nhọt, ghẻ), sỏi thận, xương khớp, tiểu đường

Sâm đất được biết đến là cây thảo dược quý, sử dụng làm vị thuốc chữa bệnh trong Đông y. Sâm đất thường được dùng để trị các bệnh về đường tiêu hóa, bệnh ngoài da, sỏi thận, ho, huyết áp, đặc biệt là bệnh xương khớp.

• Tên gọi khác: Thổ sâm, sâm mồng tơi, sâm thổ Cao Ly, đông dương sâm, sâm thảo, giả nhân sâm…
• Tên khoa học: Talinum fruticosum
• Tên tiếng Anh: Talinum fruticosum
• Họ: Rau sam

Đặc điểm nhận dạng của cây sâm đất

1. Mô tả cây sâm đất

Sâm đất là cây thân thảo mọc hoang tỏa ra sát mặt đất. Thân cây nhẵn, có nhiều phân nhánh ở phần gốc. Rễ của cây phát triển thành củ, có màu vàng nhạt.

Lá sâm đất có dạng hình trái xoan hoặc hình trứng ngược, mọc so le với nhau. Gốc lá thóp lại, cuống ngắn. Lá có chiều dài khoảng 5 – 7cm, rộng 2 – 4cm. Lá có phiến dày, hơn gợn sóng ở mép, hai mặt đều có màu xanh bóng.

Hoa sâm đất nhỏ, màu hồng nhạt, mọc ở phần ngọn cây hoặc thân, nhánh cây. Quả thuộc loại quả mọng, khi chín có màu đỏ nâu. Hạt sâm đất nhỏ, dẹt, màu đen nhánh.

2. Phân bố, bộ phận dùng, thu hái và chế biến

Sâm đất có nguồn gốc ở Trung Mỹ sau được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới như Trung Quốc, Malaysia, Ấn Độ, Việt Nam. Ở nước ta, sâm đất là cây mọc hoang ở khắp các vùng trên cả nước, đặc biệt là ở một số vùng miền núi như Lào Cai, Sơn La,…

Tại Trung Quốc, sâm đất thường được dùng để làm thuốc bổ. Ở Việt Nam, cây này được dùng để chữa nhiều bệnh khác nhau. Các bộ phận thường được dùng là toàn thân (bao gồm cả thân, lá, củ).

Sâm đất thường nở hoa vào các tháng 6 – 7 và ra quả vào tháng 9 – 10. Lá sâm đất có thể thu hái quanh năm. Lá tươi thường để dùng để chế biến món ăn hàng ngày. Trong khi đó, sâm đất làm vị thuốc thường sử dụng củ. Củ sâm đất sau khi thu hái về sẽ được rửa sạch, thái miếng mỏng, phơi khô hoặc sấy khô rồi đem bảo quản.

3. Tính vị, quy kinh, bảo quản

Tính vị: Sâm đất có vị ngọt, tính bình

Quy kinh: Đi vào hai kinh Tâm và Phế

Bảo quản: Sau khi sâm đất phơi khô sẽ được bọc trong túi bóng kín để có thể bảo quản lâu ngày. Nên để những nơi khô ráo, thoáng mát, tránh nơi ẩm mốc, tránh nơi có ánh nắng trực tiếp. Ngoài ra, thỉnh thoảng mang sâm đất ra phơi lại để không bị nấm mốc hay mối mọt.

4. Thành phần hoá học

Theo nghiên cứu y học hiện đại, trong sâm đất có tương đối nhiều hoạt chất pectin. Ngoài ra, trong rễ của cây này có hoạt tính punarnavine 0.01% (một loại alkaloid); nitrat kalium, gôm, tinh bột…

Các loại cây sâm đất (cái này có nhiều loại hơn, có thể viết hoặc k)

1. Thổ nhân sâm

Thổ nhân sâm hay còn gọi là cao ly, sâm thảo là cây thuộc họ rau sam. Nhiều nơi, người ta gọi cây này là dương sâm (sâm đất) nhưng tên khoa học của nó là Talinum paniculatum. Cây này cũng được sử dụng để chữa bệnh.

2. Mồng tơi

Cây này cũng thuộc họ rau sam, có hình dáng bên ngoài cũng gần giống sâm đất. Cây này khá phổ biến và được dùng để chữa bệnh nhưng tên khoa học là Talium fruticosum.

3. Sâm nam

Sâm nam (hay sâm quý bà) với tên khoa học là Boerhavia diffusa L. Tuy ngoại hình gần giống với sâm đất nhưng nó thuộc họ khác, cây này thuộc họ hoa phấn. Cây sâm nam ít gặp hơn so với hai cây trên.

Tác dụng dược lý của cây sâm đất

1. Theo Tây y

Theo nghiên cứu của y học hiện đại:

Trong sâm đất có chứa thành phần có thể kích thích D – amino oxidase trong cơ thể giúp người bị bí tiểu dễ đi tiểu hơn. Ngoài ra, chất này cũng giúp ngăn chặn succinic dehydrogenase ở thận để việc đi tiểu không còn khó khăn.

Các thành phần có trong sâm đất giúp punarvanin hoạt động được với công suất cao hơn, tốt hơn.

Cao sâm đất cũng được sử dụng chữa một số bệnh như: phù nề, bí tiểu, albumin niệu đạo. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, cao sâm đất giúp giảm cholesterol xấu trong máu từ đó giảm được chứng thận hư.

Sâm đất cũng được kiểm chứng là một loại kháng sinh tự nhiên nhờ đó nó có khả năng kháng viêm tốt.

2. Theo Đông Y

Y học cổ truyền cho biết, sâm đất có tác dụng giải nhiệt, tiêu độc, hạn chế co giật. Sâm đất cũng có thể giúp trừ đờm, tốt cho hệ tiêu hóa.

Sâm đất cũng thường xuyên được sử dụng trong những bài thuốc chữa phù thũng do thận, bệnh về gan,…

Bài thuốc chữa bệnh về đường tiêu hoá, tiết niệu bằng cây sâm đất

1. Điều trị tiêu chảy do tiêu hoá kém

Nguyên liệu: Sâm đất (15 – 30gr tùy vào mức độ bệnh); đại táo (15gr).

Thực hiện: Cho hai nguyên liệu vào sắc nước, rồi uống hết trong ngày.

2. Giảm táo bón

Nguyên liệu: Sâm đất, vừng đen rang thơm, lá vông non (mỗi loại 30gr); rễ đinh lăng, lá thiên lí (mỗi loại 20gr).

Thực hiện: CHo các nguyên liệu vào nấu canh ăn hàng ngày, đến khi nào hiện tượng táo bón giảm thì dừng lại.

3. Chữa tiểu tiện nhiều

Nguyên liệu: Sâm đất (60gr); rễ cây kim anh (50gr)

Thực hiện: Cho hai vị thuốc vào ấm sắc với 500ml nước. Đun đến khi nước cạn chỉ còn ½ thì tắt bếp. Chia nước thuốc thành 2 phần uống trong ngày.

4. Chữa viêm đường tiết niệu

Bài thuốc 1: Lấy 75gr sâm đất tươi (hoặc 50gr sâm đất khô) cho vào ấm sắc nước, uống thay nước trà hàng ngày.

Bài thuốc 2: Nghiền sâm đất kho ra thành bột mịn, mỗi sáng lấy 1 thìa bột sâm đất hòa với nước uống. Kết hợp với bài thuốc 1 sẽ cho hiệu quả nhanh hơn.

Bài thuốc điều trị bệnh ngoài da bằng cây sâm đất

1. Trị mụn nhọt

Lấy hạt sâm đất, đem ngâm với nước thật lâu. Đến khi nó tạo thành hỗn hợp như thạch thì đắp lên chỗ bị mụn nhọt. Thực hiện liên tục cho đến khi các nốt mụn nhọt bị mất đi (chú ý trước khi đắp cần rửa sạch mặt).

Tìm hiểu thêm: Bài thuốc trị mụn nhọt bằng bồ công anh

2. Trị ghẻ

Lấy 1 nắm sâm đất (cả thân, rễ, cành) về rửa sạch, cho vào nồi nấu nước. Dùng nước này để tắm sẽ trị được ghẻ rất tốt. Thực hiện liên tục cho đến khi các nốt ghẻ này biến mất.

Bài thuốc điều trị một số bệnh khác

1. Tán sỏi thận

Lấy sâm đất khô nghiền thành bột mịn rồi bảo quản trong lọ thủy tinh. Mỗi ngày lấy 2 thìa cà phê bột sâm đất hòa với 1000ml nước sôi, để nước nguội và uống nhiều lần trong ngày.

2. Trị chứng ra mồ hôi trộm

Nguyên liệu: Sâm đất tươi (60gr); dạ dày lợn (cái).

Thực hiện: Làm sạch dạ dày lợn và rửa sạch sâm đất rồi cho hai nguyên liệu vào hầm nhừ với nhau. Ăn món này như canh. Thực hiện liên tục trong vài ngày sẽ hết chứng ra mồ hôi trộm.

3. Bổ huyết

Sâm đất còn được biết đến với công dụng bổ huyết rất tốt. Bạn chỉ cần lấy 40 – 80gr sâm đất tươi, rửa sạch cho vào sắc nước uống hàng ngày sẽ giúp khí huyết lưu thông.

4. Điều trị chứng choáng váng, chóng mặt và mệt mỏi, suy nhược cơ thể

Lấy 16gr sâm đất tươi (cả thân, rễ, cành, lá) rửa sạch rồi cho vào đun với 250ml nước. Chia nước thuốc thành 2- 3 lần uống trong ngày. thực hiện liên tục trong 1 tuần sẽ giảm triệu chứng chóng mặt, hoa mắt, mệt mỏi, choáng vàng.

 Video chia sẻ bài thuốc chữa suy nhược cơ thể

5. Hỗ trợ điều trị cao huyết áp

Lấy 12gr sâm đất đun với nước sôi và dùng nước này uống thay nước trà hàng ngày. Bài thuốc này vừa giúp ổn định huyết áp vừa giúp giảm cholesterol trong máu.

6. Giúp phục hồi sức khoẻ sau phẫu thuật

Nguyên liệu: Sâm đất, hoàng kì (mỗi loại 2 lạng); sườn heo (3 lạng).

Thực hiện: Cho hoàng kì vào ninh với nước. Sau khi hoàng kì đã nhừ thì cho thêm sườn heo đã làm sạch đun đến khi chín. Tiếp theo cho sâm đất vào nấu thêm 5 phút nữa. Nêm nếm gia vị rồi ăn món này với cơm. Mỗi tuần ăn 2 – 3 bữa sẽ giúp hồi phục sức khỏe rất nhanh với người mới phẫu thuật.

7. Chữa ho lâu ngày

Nguyên liệu: Sâm đất, thông thảo, hà thủ ô (mỗi loại 20gr); gà ta (0.5kg).

Thực hiện: Làm sạch gà, thái miếng vừa ăn rồi cho vào ninh mềm. Cho sâm đất, hà thủ ô, thông thảo vào ninh cùng sau đó nêm nếm gia vị vừa ăn. Ăn món này với cơm vừa ngon vừa chữa được ho lâu ngày.

8. Giải độc gan

Bài thuốc 1: Lấy 10 – 15gr sâm đất khô đun với nước uống mỗi ngày.

Bài thuốc 2: Tán sâm đất khô thành bột mịn, mỗi ngày lấy 1 thìa bột sâm đất hòa nước uống.

Bài thuốc 3: Lấy sâm đất tươi nấu canh ăn mỗi ngày.

9. Điều trị các bệnh về xương khớp

Nguyên liệu: Củ sâm đất tươi (700gr); rượu gạo (5 lít).

Thực hiện: Sâm đất rửa sạch, thái mỏng rồi ngâm với nước muối loãng, vớt ra, để ráo nước. Cho sâm đất vào bình thủy tinh rồi đổ đầy rượu vào. Đậy kín bình để trong 6 tháng. Sau đó, mỗi ngày lấy rượu sâm đất uống 2 lần, mỗi lần 25ml.

Tìm hiểu thêm: Bài thuốc chữa bệnh xương khớp bằng lá vú sữa

10. Chữa bệnh tiểu đường

Nguyên liệu: Sâm đất tươi 75gr (hoặc sâm đất khô 25gr).

Thực hiện: Sâm đất rửa sạch, cho vào ấm đun với 1 lít nước trong vòng 10 – 15 phút. Sau đó dùng nước sắc để uống. Thực hiện liên tục trong 1 tháng.

Tìm hiểu thêm: Bài thuốc chữa bệnh tiểu đường bằng cây rau sam

Lưu ý khi sử dụng cây sâm đất trong việc điều trị bệnh

Sâm đất được biết đến là cây thảo dược dùng để chữa nhiều bệnh khác nhau. Tuy nhiên, để việc sử dụng loại cây này chữa bệnh hiệu quả thì người dùng cần lưu ý một vài điểm sau:

• Không nên dùng sâm đất với liều lượng quá nhiều vì có thể gây độc.
• Trong quá trình sử dụng, nếu có bất cứ triệu chứng (tác dụng phụ) nào như ra mồ hôi, buồn nôn, nôn, đau bụng,… thì cần liên hệ ngay với bác sĩ để được xử lí.
• Vì trong sâm đất có hàm lượng độc nhỏ nhưng có thể gây hại cho trẻ em và phụ nữ có thai nên không sử dụng cho hai đối tượng này.

Bạn đã bao giờ sử dụng cây Sâm Đất trong bài thuốc chữa bệnh bao giờ chưa? Bạn đã sử dụng bài thuốc nào từ cây Sâm Đất? Hãy chia sẻ bài thuốc đó với chúng tôi trong khung bình luận bên dưới, cùng ThongTinThuoc chia sẻ thông tin hữu ích đến với mọi người. Cảm ơn bạn rất nhiều!