Cỏ sữa lá nhỏ và 8 bài thuốc trị lỵ trực tràng, mụn nhọt mẩn ngứa, tắc sữa, thiếu sữa hiệu quả

Cỏ sữa lá nhỏ là vị thuốc dân gian được dùng phổ biến. Cây có vị chua, tính hàn với đặc tính kháng khuẩn mạnh. Từ lâu, cỏ sữa lá nhỏ đã được dùng chữa mụn nhọt, mẩn ngứa, tiêu chảy, lỵ trực tràng, tắc sữa, thiếu sữa ở phụ nữ sau sinh.

Tên gọi khác: Cẩm địa, Vú sữa đất, cỏ sữa đỏ, Thiên căn thảo, Nhả nậm mòn, Nhả nực nọi (Thái), Chạ cam (Tày).

Tên khoa học: Euphorbia thymifolia L

Họ: Thầu dầu Euphorbiaceae

Thông tin, mô tả cây cỏ sữa lá nhỏ

1. Đặc điểm thực vật

Cây có phần thân có màu trắng như sữa, phần lá nhỏ nên được gọi là cỏ sữa. Cây cỏ sữa mọc sát đất, thân bò, lá nhỏ (dài khoảng 7mm, rộng 4mm) hình bầu dục hay hình thuôn, tù đầu, có răng ở mép và lông bên mặt dưới. Cây ra hoa vào mùa hè. Cụm hoa có dạng xim co ở nách lá hoặc ngọn.

2. Phân bố, bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Phân bố: Cỏ sữa thường mọc hoang trên những kẽ gạch sân, xi măng, dọc đường ray xe lửa có dải đá vôi xanh, sân vườn, nơi có sỏi đá… Người ta tìm thấy cỏ sữa có nhiều ở các nước nhiệt đới: Ấn Độ, Indonesia, Philippin, Trung Quốc và Việt Nam.

Bộ phận dùng: Toàn bộ phần rễ, thân, lá cỏ sữa lá nhỏ đều có thể dùng làm thuốc trị bệnh.

Thu hái: Quanh năm.

Chế biến: Cây nhổ cả gốc, đem rửa sạch, phơi hoặc sấy khô rồi dùng làm thuốc.

3. Tính vị, quy kinh, bảo quản

Tính vị: Cỏ sữa lá nhỏ có tính hàn, vị hơi chua.

Quy kinh: Chưa có nghiên cứu

Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm.

4. Thành phần hóa học

Trong cỏ sữa lá nhỏ có chứa những thành phần sau:

Thân và lá chứa hoạt chất cosmoslin.

Rễ cây chứa araxerol, myrixylalcohol, tirucallol.

Tác dụng dược lý của cây cỏ sữa lá nhỏ

Theo nghiên cứu dược lý hiện đại:

Nhiều nghiên cứu của y học hiện đại cho thấy, nước chiết từ cây cỏ sữa có tác dụng ức chế sự sản sinh của chủng vi trùng gây lỵ và chủng tụ cầu vàng. Nhờ vậy mà cỏ sữa được ứng dụng điều trị một số bệnh đường ruột, bệnh ngoài da. Ngoài ra, người ta cũng dùng dược liệu trên trong việc làm thông sữa, kích thích tăng tiết sữa ở đối tượng phụ nữ đang cho con bú.

Bên cạnh tác dụng điều trị bệnh, cây cỏ sữa lá nhỏ cũng được ứng dụng làm thuốc diệt sâu bọ (Ấn Độ).

Theo y học cổ truyền:

Cỏ sữa có công dụng thanh nhiệt, tiêu viêm, lợi tiểu, kháng khuẩn, thông sữa, thông huyết nên các thầy thuốc dân gian thường dùng cho những mục đích trị bệnh sau:

• Trị kiết lị
• Tăng tiết sữa ở đối tượng phụ nữ sau sinh.
• Điều trị mụn nhọt, mẩn ngứa
• Điều trị đại tiện ra máu tươi.

Các bài thuốc chữa bệnh lỵ từ cây cỏ sữa lá nhỏ

1. Điều trị kiết lỵ từ cỏ sữa nhỏ lá

80 gam cỏ sữa lá nhỏ, 50 gam lá mơ lông tươi đem sắc uống hằng ngày. Trẻ em dùng nửa liều trên.

2. Trị đại tiện ra máu từ cây vú sữa đất

100 gam cỏ sữa lá nhỏ, 50 gam cây huyết dụ đem đun với 1 lít nước sôi, đợi đến khi nước cạn còn 400 ml thì tắt bếp, uống trong ngày.

3. Cỏ sữa đỏ điều trị lỵ thể nhẹ

Cách 1: Đem 100 gam cỏ sữa lá nhỏ rửa sạch, thái nhỏ, đem sắc với 400ml, đợi khi nước cạn 100 ml thì ngưng. Uống 2 lần mỗi ngày.

Cách 2: đem 100 gam cỏ sữa lá nhỏ, 80 gam rau sam sắc với 300 ml, đợi khi nức cạn còn 150 ml thì tắt bếp. Chia làm 3 phần, uống trong ngày, dùng liên tục 5 – 7 ngày.

Cách 3: đem 100 gam cỏ sữa lá nhỏ, 20 gam lá mơ lông, 25 gam hạt cau, 100 gam rau sam sắc uống. Chia làm 3 phần, uống hết trong ngày.

Các bài thuốc chữa mụn nhọt, lở ngứa, bệnh ngoài da từ cây cỏ sữa lá nhỏ

1. Điều trị mụn nhọt, ngứa cỏ sữa lá nhỏ

Cỏ sữa lá nhỏ đem giã nhuyễn, đắp lên vị trí bị nhọt, ngứa. Nên kết hợp thuốc đắp với thuốc tươi uống để tăng hiệu quả chữa trị.

2. Chữa mụn nhọt ngoài da chưa vỡ mủ từ thiên căn thảo

Lấy 100 gam cỏ sữa lá nhỏ rửa sạch, giã nát, đắp lên vùng da bị nhọt. Đắp 2 lần / ngày.

3. Cây vú sữa đất điều trị mẩn ngứa ngoài da

Cỏ sữa rửa sạch, giã nát thoa vào vùng da bị ngứa hoặc nấu nước để rửa.

Chữa thiếu sữa, tắc sữa sau sinh từ cây cỏ sữa lá nhỏ

1. Thiếu sữa sau sinh từ cây có sữa lá nhỏ

Lấy 100 gam cỏ sữa, 40 gam hạt cây gạo sắc lấy nước, dùng nước trên nấu cháo ăn 1 lần/ ngày. Dùng liên tục trong vòng 4 – 7 ngày.

2. Điều trị thiếu sữa, tắc tia sữa từ thiên căn thảo

Lấy 100 gam cỏ sữa lá nhỏ, 40 gam hạt cây gạo đem sắc uống hằng ngày. Kiên trì dùng 5 – 7 lần sẽ có kết quả.

Lưu ý khi dùng cỏ sữa lá nhỏ chữa bệnh

Cây cỏ sữa có hai loại: cỏ sữa lá to (Euphobia hirta L. Euphorbia pilulifera L cùng họ) và cỏ sữa lá nhỏ. Cả hai loại đều có khả năng chữa lỵ nhưng loại lá nhỏ được dùng phổ biến hơn (theo kinh nghiệm của Viện nghiên cứu Đông y).

Theo Power và Browning, cỏ sữa lá lớn có chứa chất nhựa và axit galic, glucozit độc chưa xác định được.Hoạt chất có trong cỏ sữa lá lớn liều nhỏ có thể gây ngừng hô hấp, tim đập chậm, gây xót niêm mạc dạ dày ở động vật.

Ở nhiều quốc gia khác, cây cỏ sữa lá lớn được ứng dùng trong điều trị một số bệnh về mắt như đau mắt, loét giác mạc; bệnh ho hen. Tại Việt Nam, cây cỏ sữa lá lớn được phối hợp với vị thuốc hoàng đằng để sản xuất thuốc trị lỵ mang tên codanzit (1975).

Trên đây là những thông tin về cây cỏ sữa lá nhỏ và cá bài thuốc chữa bệnh. Hy vọng những thông tin này hữu ích với người bệnh. Tuy nhiên, cũng cần chú ý rằng, các bài thuốc chữa bệnh này chỉ là kinh nghiệm dân gian, chưa có cơ sở khoa học.

Xem thêm: Hoàng đằng loong trơn và 2 bài thuốc chữa kiết lỵ, tiêu chảy, đau mắt hiệu quả