Mã tiên thảo (cỏ roi ngựa) và 16 bài thuốc chữa trĩ, mụn nhọt, kinh nguyệt không đều, sốt, ho, cảm cúm,…

Mã tiên thảo hay còn gọi là cỏ roi ngựa là vị thuốc đông y quý hiếm. Cây có vị đắng, tính hàn đi vào kinh Can, Tỳ có tác dụng giảm đau, tiêu viêm. Từ lâu, cây đã được dùng chữa sốt, ho, cảm cúm, trĩ, mụn nhọt.

Thông tin, mô tả cây mã tiên thảo
Thông tin, mô tả cây mã tiên thảo
  • Tên gọi khác: cỏ roi ngựa
  • Tên khoa học: Verbena ofcinalis L.
  • Họ: Cỏ roi ngựa (Verbenaceae)

Thông tin, mô tả cây mã tiên thảo

1. Mô tả cây

Cây mã tiên thảo là một cây thuốc quý, là cây loại cỏ nhỏ, sống dai, cao từ 10cm đến 1m, thân có 4 cạnh. Lá mọc đối, dài 2-8cm, rộng 1-4cm, chia thùy hình lông chim, có răng, cuống lá rất ngắn hoặc không có. Hoa mọc thành bông ở ngọn, hoa nhỏ màu xanh, lưỡng tính, không đều.

Hoa mọc thành chùy ở ngọn, gồm nhiều bông hình sợi, lá bắc có mũi nhọn; hoa nhỏ không cuống, màu lam; đài 5 răng, có lông; tràng có ống hình trụ, uốn cong, có lông ở họng, có 5 thùy nhỏ trải ra; nhị 4, bầu 4 ô. Quả nang có 4 nhân. Hạt không có nội nhũ. Ra hoa từ mùa xuân tới mùa thu.

2. Phân bố, bố phận dùng, thu hái, chế biến

  • Phân bố: Mã tiên thảo là loài phổ biến ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Ở nước ta, cây mọc ven đường ở gần rừng hay làng bản vùng núi từ Lạng Sơn, Bắc Thái vào tới Lâm Ðồng
  • Bộ phận dùng: Toàn cây – Herba Verbenae
  • Thu hái: Thu hái vào mùa thu khi cây đã ra hoa và một số hoa đã bắt đầu kết quả.
  • Chế biến: Dùng tươi hay phơi hoặc sấy khô.

3. Tính vị, quy kinh, bảo quản

  • Tính vị: Mã tiên thảo vị đắng, tính hơi hàn
  • Quy kinh: Vị thuốc mã tiên thảo khi dùng quy vào kinh can và tỳ.
  • Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát

4. Thành phần hóa học

Toàn cây cỏ roi ngựa có chứa verbenaln (một glucozit không mùi, không màu và có vị đắng). Ngoài ra, loài thực vật này có chứa men emunxin và invectin.

Cỏ roi ngựa là vị thuốc quý trong đông y
Cỏ roi ngựa là vị thuốc quý trong đông y

Tác dụng dược lý của mã tiên thảo

Theo nghiên cứu dược lý hiện đại:

  • Thúc đẩy quá trình đông máu.
  • Tác dụng sát khuẩn, tác dụng đối với trực khuẩn lỵ và tụ cầu khuẩn vàng.
  • Giảm đau, tiêu viêm và tăng tiết sữa ở động vật đang cho con bú.
  • Ức chế vi trùng gây sốt rét.
  • Mã tiền thảo có ít độc.

Theo Đông y:

  • Tác dụng: Thông kinh, sát trùng và phá huyết.
  • Chủ trị: Tiêu chướng, ngứa hạ bộ, sưng vú, hậy bối và mụn nhọt.

Mã tiên thảo có thể dùng chữa kinh nguyệt không đều, mụn nhọt, trĩ, ho, sốt
Mã tiên thảo có thể dùng chữa kinh nguyệt không đều, mụn nhọt, trĩ, ho, sốt

Bài thuốc chữa đau bụng kinh, kinh nguyệt không đều

1. Bài thuốc điều trị đau bụng kinh từ cỏ roi ngựa

  • Chuẩn bị: Huyền sâm, bạch thược, sinh địa hoàng, xích thược, địa cốt bì, xuyên luyện tử và nữ trinh tử mỗi thứ 15g, uất kim 5g, cỏ nhọ nồi và mẫu đơn bì mỗi thứ 12g và mã tiền thảo 30g.
  • Thực hiện: Sắc uống 3 thang trong 3 ngày trước kỳ kinh.

Lưu ý: Nếu chỉ bị đau bụng nhẹ, có thể sắc cỏ roi ngựa và ích mẫu thảo mỗi thứ 30g.

2. Mã tiên thảo điều trị chứng kinh nguyệt không đều

  • Chuẩn bị: Cỏ tháp bút 10g, ích mẫu và ngải cứu mỗi thứ 25g và cỏ roi ngựa 40g.
  • Thực hiện: Đem các dược liệu sắc và chia thành 2 lần uống. Dùng trước kỳ kinh 10 ngày.

3. Bài thuốc trị bế kinh từ mã tiên thảo

  • Chuẩn bị: Rễ cây gai 30g và cỏ roi ngựa 40g.
  • Thực hiện: Đem sắc uống, ngày dùng 2 lần và uống trước kỳ kinh khoảng 10 ngày.

Bài thuốc chữa ho, cảm, sốt từ cỏ roi ngựa

1. Bài thuốc hỗ trợ điều trị sốt rét

  • Chuẩn bị: 30 – 60g mã tiền thảo khô.
  • Thực hiện: Sắc lấy nước uống.

2. Bài thuốc trị sốt do cảm cúm từ mã tiên thảo

  • Chuẩn bị: Thanh cao và khương hoạt mỗi thứ 25g và mã tiền thảo 50g.
  • Thực hiện: Cho dược liệu vào nồi, đổ đầy nước và sắc lấy 2 chén nước sắc.

Lưu ý: Nếu kèm theo đau họng, nên thêm khoảng 15g cát cánh vào sắc cùng.

3. Cỏ roi ngựa trị họng sưng đau

  • Chuẩn bị: Cành và lá tươi mã tiền thảo.
  • Thực hiện: Rửa sạch, giã nát và vắt lấy nước cốt. Hòa nước cốt với sữa mẹ, ngậm trong họng và nuốt chậm để giảm đau.

4. Bài thuốc trị viêm khoang miệng

  • Chuẩn bị: 30g mã tiền thảo tươi.
  • Thực hiện: Rửa sạch và sắc uống thay nước trà.

Bài thuốc trị lở ngứa, mụn nhọt

1. Bài thuốc trị da lở ngứa

  • Chuẩn bị: 50 – 80g cỏ roi ngựa tươi.
  • Thực hiện: Rửa sạch và nấu lấy nước tắm. Thực hiện 1 lần/ ngày cho đến khi khỏi.

2. Bài thuốc trị mụn nhọt

  • Chuẩn bị: Một nắm nhỏ mã tiền thảo tươi.
  • Thực hiện: Rửa sạch, giã nhuyễn và vắt lấy nước uống. Bã đem đắp trực tiếp lên chỗ nhọt. Thực hiện cho đến khi khỏi hẳn.

Các bài thuốc khác từ mã tiên thảo

1. Bài thuốc điều trị bệnh bạch hầu

  • Chuẩn bị: 30 – 50g mã tiền thảo.
  • Thực hiện: Đem dược liệu sắc với 300ml nước. Người lớn uống 150ml/ 2 lần/ ngày trong 3 – 5 ngày. Trẻ dưới 8 tuổi dùng 50ml/ 2 lần/ ngày, trẻ từ 8 – 14 tuổi uống 100ml/ 2 lần/ ngày trong 3 – 5 ngày.

2. Bài thuốc trị tiểu ra máu, đạm hoặc bí tiểu

  • Chuẩn bị: 60g cỏ roi ngựa.
  • Thực hiện: Đem sắc nước uống, chia thành 2 lần dùng và uống hết trong ngày.

3. Bài thuốc trị cổ chướng

  • Chuẩn bị: Dùng mã tiền thảo tươi.
  • Thực hiện: Rửa sạch, giã nát và nấu với nước (nên uống khi còn nóng).

4. Điều trị trĩ nội từ mã tiên thảo

  • Chuẩn bị: Rau dền gai và cỏ roi ngựa mỗi thứ 20g.
  • Thực hiện: Đem dược liệu sắc uống hằng ngày thay cho nước trà.

5. Bài thuốc phòng ngừa nhiễm bệnh viêm gan

  • Chuẩn bị: Cam thảo 5g và mã tiền thảo 25g.
  • Thực hiện: Đem dược liệu sắc với 150ml nước, đun nhỏ lửa sao cho còn lại 40ml. Chia nước sắc thành 3 lần uống, dùng trước khi ăn và duy trì liên tục trong 4 ngày.

6. Bài thuốc chữa chứng vàng da

  • Chuẩn bị: Toàn cây cỏ roi ngựa 50g.
  • Thực hiện: Dùng sắc với nước, thêm một ít đường. Chia thành 3 lần uống và dùng hết trong ngày.

Lưu ý: Nếu gan bị trướng, nên thêm sơn tra 15g vào sắc.

7. Bài thuốc trị cổ trướng do ăn phải cá độc

  • Chuẩn bị: Một nắm cỏ roi ngựa tươi.
  • Thực hiện: Rửa sạch và sắc uống nhiều lần trong ngày.

Lưu ý khi dùng mã tiên thảo chữa bệnh

  • Phụ nữ đang có thai phải thận trọng khi dùng bài thuốc từ dược liệu này.
  • Cần phân biệt với xa tiền thảo và kim tiền thảo.

Trên đây là những thông tin về cây mã tiên thảo – thảo dược chữa bệnh được nhiều người dùng. Tuy nhiên, những bài thuốc này chỉ mang tính chất tham khảo. Để hạn chế các tác dụng phụ và rủi ro phát sinh, bạn nên hỏi ý kiến của thầy thuốc trước khi thực hiện.

Xem thêm: Cây bưởi bung (cơm rượu, cát bối) và 9 bài thuốc chữa dạ dày, ho, cảm cúm, mụn nhọt, xương khớp

Vote post
Vote post

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Hạ khô thảo

Hạ khô thảo (nãi đông, thiết sắc thảo) và 32 bài thuốc chữa bệnh huyết áp, bệnh phụ nữ (viêm tuyến vú, rối loạn tiền mãn kinh, tắc tia sữa), tai mũi họng, bệnh về gan,…

Nội dung chínhThông tin, mô tả cây mã tiên thảo1. Mô tả cây2. Phân bố, bố phận dùng, thu hái, chế biến3. Tính vị, quy...

Cây hoàng nàn

Cây hoàng nàn và 4 bài thuốc chữa xương khớp, lở loét, sốt rét, ho hiệu quả

Nội dung chínhThông tin, mô tả cây mã tiên thảo1. Mô tả cây2. Phân bố, bố phận dùng, thu hái, chế biến3. Tính vị, quy...

Cây hoa phấn

Cây hoa phấn và 9 bài thuốc chữa viêm amidan, ho, kinh nguyệt không đều, viêm đường tiết niệu…hiệu quả

Nội dung chínhThông tin, mô tả cây mã tiên thảo1. Mô tả cây2. Phân bố, bố phận dùng, thu hái, chế biến3. Tính vị, quy...

Cây mồng tơi

Cây mồng tơi và 13 bài thuốc chữa xương khớp, táo bón, trĩ, yếu sinh lý, mụn nhọt… hiệu quả

Nội dung chínhThông tin, mô tả cây mã tiên thảo1. Mô tả cây2. Phân bố, bố phận dùng, thu hái, chế biến3. Tính vị, quy...

Cây phượng nhỡn thảo

Cây phượng nhỡn thảo và 4 bài thuốc chữa giun sán, điều kinh, mụn nhọt, chốc lở

Nội dung chínhThông tin, mô tả cây mã tiên thảo1. Mô tả cây2. Phân bố, bố phận dùng, thu hái, chế biến3. Tính vị, quy...

Ẩn

Cần tây mật ong Motree với 9 công dụng giúp giảm cân, ổn định huyết áp, chống lão hóa, giúp gan hoạt động tốt…

Đánh giá dạ dày tá tràng Metaherb có tốt không? Có tác dụng phụ không? Phản hồi khách hàng như thế nào? Giá bao nhiêu?

Đánh giá hiệu quả Cumargold chữa dạ dày có tốt không? Có gây tác dụng phụ không? Có chữa được ung thư thật không? Giá bao nhiêu? Mua ở đâu?

Đánh giá sản phầm Bio Trĩ dùng có tốt không? Có tác dụng phụ không? Có an toàn không? Giá bao nhiêu? Mua chính hãng ở đâu?

Đánh giá Gout Hoàng Thống Phong có tốt không? Có tác dụng phụ không? Giá bao nhiêu? Mua sản phẩm chính hãng ở đâu?

Đánh giá viên Gut Metaherb có tốt không? Tác dụng phụ là gì? Giá bao nhiêu? Mua ở đâu? Quá liều nên xử lý như thế nào?

Đán giá dạ dày nhất nhất có tốt không? Tác dụng phụ như thế nào? Giá bao nhiêu? Mua ở đâu? Có diệt được khuẩn HP không?

Thuốc Phosphalugel (thuốc dạ dày chữ P) chữa bệnh dạ dày có tốt không? Tác dụng phụ như thế nào? Những lưu ý thận trọng khi sử dụng

Đánh giá hiệu quả, công dụng tiểu đường Diabetna có thực sự tốt không? Có tác dụng phụ không? Có nên dùng Diabetna không?

Đánh giá công dụng, hiệu quả tiểu đường Glu Metaherb dùng có tốt không? Giá bao nhiêu? Phản hồi sau sử dụng như thế nào?

Cây cỏ mực (cây nhọ nồi) với 32 bài thuốc chữa bệnh tiêu hóa (chảy máu dạ dày, gan nhiễm mỡ), bệnh phụ khoa (rong kinh, ngứa âm đạo), giúp bổ huyết, trị thận suy

Lá trầu không với 41 bài thuốc chữa các bệnh da liễu, xương khớp, bệnh đường tiêu hóa, bệnh phụ khoa, bệnh viêm phế quản, ho, cảm, sốt, đau đầu…

17 Bài thuốc từ cây lược vàng chữa bệnh tiêu hóa (Viêm loét dạ dày, viêm gan, xơ gan…), bệnh da liễu (mề đay, mẩn ngứa), viêm họng kéo dài và những điều cấm kỵ

28 Bài thuốc quý từ Nghệ Đen chữa bệnh tiêu hoá, phụ khoa, da liễu… và 4 lưu ý trong sử dụng bài thuốc

Cây vòi voi với 6 bài thuốc chữa bệnh da liễu (viêm da cơ địa, á sừng), chữa đau thấp khớp, viêm amidan, viêm xoang, viêm mủ màng phổi

27 bài thuốc từ Bồ công anh chữa bệnh tiêu hóa (dạ dày, táo bón…), bệnh da liễu (mụn nhọt, lở loét…), viêm đường tiết niệu

7 bài thuốc từ lá vú sữa chữa các bệnh tiêu hóa (đau dạ dày, tiêu chảy), ho, viêm đau họng, tiểu đường, xương khớp

14 Bài thuốc từ cây ngải cứu trị bệnh xương khớp (đau khớp, đau thần kinh tọa), phụ khoa (đau bụng kinh, viêm âm đạo), da liễu (mẩn ngứa, nổi mề đay)… và 5 trường hợp cần lưu ý khi sử dụng

Dây bình bát và 10 bài thuốc chữa bệnh tiểu đường, tiểu khó, tiểu buốt, lở loét, mụn nhọt, giải độc, trị rôm sảy ở trẻ em

Cây thuốc dòi với 14 bài thuốc trị lao phổi, ho, viêm phế quản, diệt khuẩn HP, giúp cô lập tế bào ung thư và một số bệnh thường gặp