14 Bài thuốc từ trinh nữ hoàng cung chữa bệnh phụ khoa (u xơ cổ tử cung, ung thu vú…), tiêu hóa (đau dạ dày, đại tràng), viêm họng hạt, phế quản, da liễu và những lưu ý khi sử dụng

Trinh nữ hoàng cung là cây thuốc Nam quý được sử dụng chữa nhiều bệnh như ung thư, rối loạn tiểu tiện, mụn nhọt, xương khớp,… Tuy nhiên, cần phân biệt cây trinh nữ hoàng cung với cây náng hoa trắng và cây lan huệ để không ảnh hưởng tới sức khỏe.

• Tên khác: tỏi lơi lá rộng, náng lá rộng, tây nam văn châu lan, vạn châu lan, tỏi Thái Lan, hay thập bát học sĩ
• Tên khoa học: Crinum latifolium L
• Họ: Thủy tiên (Amaryllidaceae)

Đặc điểm chung nhận diện trinh nữ hoàng cung

1. Mô tả nhận diện cây

Trinh nữa hoàng cung là cây thân cỏ thân hành có hình dạng giống như củ hành tây. Từ thân hành của cây mọc ra các củ con, nếu tách ra có thể trồng được cây riêng.

Cây có bẹ có úp vào nhau tạo thành một thân giả có chiều dài khoảng 10 – 15cm, trong khi đó các lá mỏng kéo dài, lượn sóng. Ở trên lá có các đường gân song song, mặt phía trên lõm thành rãnh, mặt dưới có sống lá nổi lên. Đầu mỗi bẹ lá có màu đỏ tím. Hoa thường nở vào tháng 8 – 9 hàng năm.

2. Phân bố, thu hái và sơ chế

Trinh nữ hoàng cung là cây ưa ẩm, ưa sáng, có thể chịu bóng râm 1 phần, sinh trưởng tốt ở điều kiện khí hậu nóng ẩm vùng nhiệt đới. Cây có nguồn gốc từ Ấn Độ sau đó được tìm thấy ở các nước khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Campuchia, Việt Nam, Lào, Philippin, Malaysia và khu vực phía Nam Trung Quốc.

Ở Việt Nam, trinh nữ hoàng cung được trồng chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc và các tỉnh miền Trung.

3. Tính vị, bộ phận dùng, bảo quản

Trinh nữ hoàng cung có vị đắng, chát và tính mát, thường dùng lá và thân để làm thuốc. Người bệnh thường dùng trinh nữ hoàng cung sắc nước uống, hoặc nhai lá sống, giã nát đắp vào chỗ bị thương. Liều lượng dùng tùy thuộc vào mức độ bệnh lí và theo chỉ định của thầy thuốc.

Lá trinh nữ hoàng cung thu hái vào tháng 6 – 7 hàng năm sẽ giữ được dược tính tốt nhất. Thu hái trinh nữ hoàng cung từ những lá bánh tẻ, mang về cắt khúc nhỏ, rửa sạch (có thể dùng tươi, trần qua nước sôi, giã nát, sấy khô). Lá sẽ được thu hái đến khi cây không phát triển được nữa.

Với lá trinh nữ hoàng cung khô, sau khi sơ chế thì sẽ đem bảo quản trong túi bóng và để nơi thoáng mát, tránh bị ẩm mốc, tránh ánh nắng trực tiếp. Sau đó, mỗi ngày sẽ lấy 1 lượng lá nhất định chế biến thành thuốc.

4. Thành phần hoá học

Nghiên cứu y học hiện đại chứng minh, trong cây trinh nữ hoàng cung có nhiều thành phần hóa học như: glucoalcaloid, aglycon, pratorimin và pratosin và một số dẫn chất alcaloid. Đây đều là những thành phần có tác dụng chống ung thư hiệu quả.

Công dụng và tác dụng dược lý

Các hoạt chất trong cây trinh nữ hoàng cung có tác dụng:

• Cao methanol và alcaloid giúp ức chế quá trình phân bào, làm chậm sự phát triển khối u (thí nghiệm trên chuột nhắt).
• Lycorin giúp ức chế protein và ADN trong tế bào u khiến chúng giảm khả năng sống sót, ức chế sự sinh trưởng, phát triển của các loại virus gây bại liệt (thí nghiệm trên chuột).

Theo y học cổ truyền, trinh nữ hoàng cung có vị đắng, chát tác dụng gây xung huyết da và được dùng trong điều trị một số bệnh ung thư (ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư phổi, ung thư tuyến tiền liệt). Ngoài ra, trinh nữ hoàng cung còn được dùng để chữa bệnh về đường tiết niệu, tê thấp, xương khớp, mụn nhọt, áp xe, đau tai, bệnh phụ khoa.

Cách phân biệt cây trinh nữ hoàng cung với 2 loại cây

Cây trinh nữ hoàng cung có đặc điểm bên ngoài gần giống với cây náng hoa trắng và cây lan huệ vì thế nhiều người bị nhầm lẫn. Tuy nhiên, tác dụng đối với sức khỏe hoàn toàn khác nhau vì thế cần phân biệt rõ với hai loại cây này.

1. Cây náng hoa trắng

Cây náng hoa trắng cũng thuộc thân hành nhưng thuôn dài hơn. Lá cây cũng dài hơn, có màu xanh đậm hơn so với cây trinh nữ. Hơn nữa, hoa của cây cũng chỉ có màu trắng chứ không có màu đỏ tím.

2. Cây lan huệ

Cây lan huệ có lá màu xanh đậm, có bản dày, có bản hẹp, hai bên mép không gợn sóng. Thân cây cao hơn so với cây trinh nữ hoàng cung, trong khi đó cánh hoa có màu trắng và mùi thơm. Nhụy của hoa lan huệ có màu đỏ tía, trong khi nhụy của hoa trinh nữ hoàng cung có màu trắng.

Bài thuốc điều trị một số bệnh phụ khoa

1. Trị bệnh u xơ tử cung, ung thư cổ tử cung, u nang buồn trứng.

Lấy 20gr mỗi loại trinh nữ hoàng cung và hạ thảo khô cùng 12gr cỏ xước, 8gr hoàng cầm và 6gr hương tư tử cho vào sắc nước uống. Chia nước thuốc thành 3 lần uống trong ngày.

2. Điều trị ung thư vú, ung thư cổ tử cung.

Nguyên liệu: Trinh nữ hoàng cung, nga truật (mỗi loại 20gr); lá đu đủ khô (50gr); xuyên điền thất )10gr).

Thực hiện: Cho các vị thuốc vào ấm sắc với 3 bát nước, đến khi nước cạn còn 1 chén thì tắt bếp, chia nước thuốc thành 3 lần uống trong ngày sau bữa ăn.

Video chia sẻ cách chữa u xở, ung thư cổ tử cung…

3. Chữa rong kinh

Cách 1: Kết hợp 20gr mỗi loại trinh nữ hoàng cung, lá sen, ngải cứu, dừa dại và 12gr ích mẫu, 6gr hương tư tử cho vào sắc nước uống.

Cách 2: Cho 20gr trinh nữ hoàng cung cùng 12gr lá trắc bách sao đen, 6gr hương tử tử cho vào sắc nước uống. Mỗi ngày 1 thang.

Tìm hiểu thêm: Bài thuốc trị rong kinh bàng nghệ đen tại nhà

4. Chữa u xơ tiền liệt tuyến

Chuẩn bị: Trinh nữ hoàng cung, huyết giác (mỗi loại 20gr); rễ ngưu tất nam (12gr); ba kích sao muối (10gr); hương tư tử (6r).

Thực hiện: Cho các vị thuốc vào ấm sắc nước uống, chia nước thuốc thành 2 – 3 lần uống trong ngày.

5. Trị rối loạn tiểu tiện

Mỗi ngày lấy 20gr lá trinh nữ hoàng cung cho vào ấm sắc nước uống. Chia nước thuốc làm 2 – 3 lần uống trong ngày

Bài thuốc chữa bệnh da liễu

1. Điều trị dị ứng da, nổi mẩn ngứa

Nguyên liệu: Lá trinh nữ hoàng cung, ngân hoa thán (mỗi loại 20gr); ké đầu ngựa (12gr); cườm thảo đỏ (6gr).

Thực hiện: Cho các vị thuốc vào sắc nước uống, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Tìm hiểu thêm: Bài thuốc trj mẩn ngứa nổi mề đay bằng lá khôi tía

2. Trị mụn nhọt

Cách 1: Lấy lá hoặc củ trinh nữ hoàng cung, rửa sạch, giã nát, đắp vào chỗ mụn nhọt.

Cách 2: Lấy 20gr mỗi loại trinh nữ hoàng cung và bèo cái cùng 6gr cườm thảo đỏ rồi cho vào sắc nước uống.

Cách 3: Lấy 20gr mỗi loại trinh nữ hoàng cung và kim ngân hoa kết hợp với 6gr cườm thảo đỏ cho vào sắc nước uống.

Điều trị các bệnh đường tiêu hóa

1. Điều trị bệnh dạ dày

Cách 1: Lấy 3 lá trinh nữ hoàng cung tươi về rửa sạch, cắt khúc nhỏ, cho vào ấm cùng 2 chén nước, bật bếp lên đun cho đến khi nước cạn chỉ còn ½ chén, chia nước ra làm 3 phần uống trong ngày.

Cách 2: Lấy 200gr trinh nữ hoàng cung khô sắc nước uống hàng ngày. Mỗi ngày 1 thang, liệu trình dài 20 – 25 ngày, nghỉ 10 ngày rồi lại tiếp tục.

Tìm hiểu thêm: Bài thuốc chữa bệnh đau dạ dày bằng lá khôi tía

2. Điều trị bệnh đại tràng

Nguyên liệu: Trinh nữ hoàng cung, nga truật (mỗi loại 20gr); đu đủ khô (50gr); xuyên thiền đất (10gr).

Thực hiện: Cho các vị thuốc vào ấm sắc với 3 chén nước. Đun đến khi cạn chỉ còn 1 chén thì chia nước thuốc ra làm 3 uống sau bữa ăn, uống thuốc khi còn nóng.

Bài thuốc chữa bệnh viêm họng

1. Chữa bệnh viêm họng hạt

Nguyên liệu: Lá trinh nữ hoàng cung tươi (⅓ lá), cây dằng xay (3gr), muối hạt

Thực hiện: Rửa sạch lá, vắt cho ráo nước sau đó cho vào miệng nhai lẫn các hỗn hợp, ngậm một lúc, có thể nuốt nước và bỏ bã.

Tìm hiểu thêm: Bài thuốc chữa bệnh viêm họng bằng cây lược vàng

2. Điều trị viêm phế quản, ho

Cách 1: Lấy 20gr mỗi loại trinh nữ hoàng cung và tang bạch bì cùng 10gr ô phiến và 6gr cam thảo dây cho vào ấm sắc với 200ml nước. Chia nước thuốc làm 3 lần uống trong ngày.

Cách 2: Lấy 20gr trinh nữ hoàng cung và 12gr mỗi loại bồng bồng và lá táo chua kết hợp 6gr hương tư tử cho vào sắc nước uống, mỗi ngày uống 2 – 3 lần.

Một số công dụng khác trong điều trị bệnh

1. Giảm tụ máu

Lấy lá cây trinh nữ hoàng cung đem về rửa sạch, nghiền nhuyễn rồi nóng, đắp vào vị trí vết thương.

2. Đau khớp

Lấy 1 củ trinh nữ hoàng cung cho lên nướng đến khi vỏ chuyển sang màu đen. Cho lên cối giã dập sau đó đắp vào chỗ bị  đau. Mỗi tuần thực hiện 2  – 3 lần.

3. Làm lành chấn thương

Nguyên liệu: Trinh nữ hoàng cung, dây đau xương, lá cối xay, huyết giác (mỗi loại 20gr); quốc lão (6gr).

Thực hiện: Cho các vị thuốc vào sắc nước uống, mỗi ngày 1 thang.

Lưu ý khi sử dụng bài thuốc chữa bệnh

• Không dùng trinh nữ hoàng cung cho người đang mang thai, người bị suy giảm chức năng gan, thận.
• Không ăn kèm với đậu xanh, rau muống
• Không tự ý dùng trinh nữ hoàng cung chữa bệnh khi chưa có sự đồng ý của lương ý, bác sĩ.
• Cần phân biệt rõ cây trinh nữ hoàng cung với náng hoa trắng và lan huệ để tránh bị ngộ độc.

Bạn đã bao giờ sử dụng cây Trinh Nữ Hoàng Cung trong bài thuốc chữa bệnh bao giờ chưa? Bạn đã sử dụng bài thuốc nào từ cây Trinh Nữ Hoàng Cung? Hãy chia sẻ bài thuốc đó với chúng tôi trong khung bình luận bên dưới, cùng Thông Tin Thuốc chia sẻ thông tin hữu ích đến với mọi người. Cảm ơn bạn rất nhiều!